Τραγουδιών Ιστορίες #8 - Το βαπόρι απ'την Περσία

Τραγουδιών Ιστορίες
Κάθε τραγούδι κρύβει μια ιστορία. Πολλές φορές δεν είναι μόνο μία...
Ψάχνουμε να βρούμε "τι εννοεί ο ποιητής", πώς και με ποιά αφορμή γράφτηκε ένα τραγούδι, τι περιπέτειες πέρασε και αν τελικά "πίσω από τις λέξεις έρχεται ο Αλέξης"...

Στις 7 Γενάρη του 1977 οι εφημερίδες είχαν βρει την ιστορία που θα τους έδινε ένα θελκτικό πρωτοσέλιδο. Την επομένη κυκλοφόρησαν με τεράστιους τίτλους που συγκλόνισαν το αναγνωστικό κοινό και την ελληνική κοινωνία.

Στα Ίσθμια της Κορίνθου οι λιμενικές αρχές ελέγχουν ένα υπό κυπριακή σημαία καράβι με την ονομασία M/S (μότορ - σιπ) Γκλόρια, το οποίο είχε ξεκινήσει από το Λίβανο έχοντας δηλώσει ότι μεταφέρει κεντήματα.

Το βαπόρι απ'τη Περσία
πιάστηκε στην Κορινθία

Ο έλεγχος αποκαλύπτει ότι κάτω απ'τα κεντήματα υπήρχαν 11 τόνοι χασίς, εξαιρετικής μάλιστα ποιότητας, όπως αναφέρουν τα ρεπορτάζ της εποχής.
"Το χασίς, σε τρεις ποιότητες, συσκευασμένο σε πλάκες του ενός κιλού (...) και χαρακτηριστικά της ποιότητος 'ελεγκάν', 'πιούαρ' και κοιονό. Το φορτίο ήταν στην πλώρη κανονικά με διάταξη αισθητική και σε εμφάνιση άριστη" αναφέρει το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας "Μακεδονία" στις 8/1/1977. Στις εσωτερικές σελίδες βρίσκει κανείς γλαφυρές περιγραφές του ρεπόρτερ που αναφέρει πως τέτοια ήταν η ποσότητα και η ποιότητα του χασίς, που όταν το μύρισε του ήρθε "έντονη ζάλη".

Τόνοι έντεκα γεμάτο
με χασίσι μυρωδάτο

Η αξία των 11 τόνων (για την ακρίβεια, 10.765 κιλών) χασίς υπολογιζόταν μεταξύ τεσσάρων και πέντε δισεκατομμυρίων δραχμών! Θεωρήθηκε ως η μεγαλύτερη, ως τότε, υπόθεση λαθρεμπορίου χασίς σε παγκόσμιο επίπεδο. Το δικαστήριο θα αποφάσιζε για τη δήμευση και καταστροφή του φορτίου που είχε μεταφερθεί στις αποθήκες των τελωνείων του Πειραιά.

Βρε κουρνάζε μου τελώνη
τη ζημιά ποιός τη πληρώνει

Τα πρώτα ρεπορτάζ αναφέρουν πως οι αρχές είχαν λάβει από καιρό πληροφορίες για κάποιο πλοίο που θα πέρναγε τον Ισθμό φορτωμένο με ναρκωτικά. "Όλοι ήταν σε επιφυλακή" γράφει η "Μακεδονία" στο προαναφερθέν φύλλο της και συνεχίζει δίνοντας τις λεπτομέρειες της δράσης των διωκτικών αρχών: "Η εκκίνηση του 'στόλου' έγινε από τη Μαρίνα Ζέας. Ένα μεγάλο πλωτό του λιμενικού σώματος, άλλα μικρότερα ταχύπλοοα, οι αξιωματικοί, οι υπαξιωματικοί, οι βατραχάνθρωποι. Η επιχείρηση 'Γκλόρια' άρχιζε και η βεβαιότης ότι θα πετύχαινε υπήρχε σε όλους, από τον ανώτερο μέχρι τον κατώτερο. (...) Ο λιμενάρχης Ισθμίας, ευγενικά όπως είχε εντολές, διεπεραιώθη στο σκάφος, έκανε έλεγχο στα ναυτικά έγγραφα (...)".

Και σ' αυτή την ιστορία

μπήκαν τα λιμεναρχεία

Αργότερα αποδείχτηκε ότι η ιστορία του Γκλόρια ήταν στημένη από το ξεκίνημα. Ο πλοίαρχος ήταν συνεργάτης των υπηρεσιών δίωξης ναρκωτικών και η επιχείρηση ελέγχου, κατάσχεσης του παράνομου φορτίου και σύλληψης του πληρώματος ήταν σκηνοθετημένη ώστε να μην προδωθεί ο συνεργάτης.

Το πλήρωμα αποτελούνταν από τον πλοίαρχο Νικόλαο Ξανθόπουλο και δύο ακόμη Έλληνες. Συμπληρωνόταν από δύο Τούρκους, έναν 42χρονο και τον νεαρό ανιψιό του, που φέρονταν ως συνοδοί φορτίου και βρέθηκαν κρυμμένοι μέσα σε μια καμπίνα μαζί με δύο όπλα και σφαίρες. Οι Τούρκοι δήλωσαν ότι επιβιβάστηκαν έναντι αμοιβής με σκοπό να πάνε στη Γερμανία και να δουλέψουν σε ευκατάστατο συγγενή τους. Ισχυρίστηκαν ότι δεν ήξεραν τίποτα για τα ναρκωτικά και ότι στην καμπίνα με τα όπλα τους κλείδωσαν οι Έλληνες ναυτικοί μόλις ξεκίνησε η έφοδος των λιμενικών.

Ήταν προμελετημένοι
καρφωτοί και λαδωμένοι
Δυο μεμέτια, τα καημένα,
μεσ' στο κόλπο ήταν μπλεγμένα

Μελετώντας δημοσιεύματα της εποχής παρατήρησα πόσο σοκαριστική ήταν για την τότε κοινωνία μία υπόθεση διακίνησης ναρκωτικών σε σχέση με σήμερα που δύσκολα μπορεί να γίνει θέμα συζήτησης κάτι τέτοιο. Τα ρεπορτάζ κάνουν λόγο για "νέους που γλίτωσαν" υπολογίζοντας μάλιστα τον αριθμό με βάση την ποσότητα που κατασχέθηκε. Το πλοίο δήλωνε πως είχε προορισμό τα βόρεια λιμάνια, πιθανώς το Άμστερνταμ, το Ρόττερνταμ ή την Αμβέρσα.

Τώρα κλαίν' όλα τ' αλάνια
που θα μείνουνε χαρμάνια

***

Επέλεξα την παραπάνω μορφή κειμένου με τους στίχους ενδιάμεσα γιατί πραγματικά σοκάρει η ικανότητα του Τσιτσάνη, που χώρεσε μέσα σε λίγους στίχους σελίδες επί σελίδων ρεπορτάζ. Είναι ένας γνήσια ρεμπέτικος τρόπος γραφής. Ο Τσιτσάνης πιάνει το θέμα από τη σκοπιά του περιθωρίου, από μια αθώα λούμπεν οπτική, χωρίς να παραλείπει σχεδόν καμία λεπτομέρεια της ιστορίας!

Αυτή είναι λοιπόν η ιστορία του τραγουδιού "Το βαπόρι απ'την Περσία" που πιάστηκε κάποτε στην Κορινθία. Ήταν ίσως το τελευταίο μεγάλο σουξέ του Βασίλη Τσιτσάνη, ο οποίος το έγραψε μέσα στο 1977, λίγες μέρες μετά τα γεγονότα, αποτυπώνοντας την υπόθεση "Γκλόρια" που συγκλόνιζε τότε την ελληνική κοινωνία. Ο μάλλον παραγκωνισμένος εκείνη την εποχή Τσιτσάνης έπαιζε το τραγούδι στο "Σκοπευτήριο" όπου εμφανιζόταν. Γρήγορα και πολύ πριν δισκογραφηθεί έγινε τεράστια επιτυχία με τον κόσμο να παραληρεί γι' αυτό το "παραβατικό" τραγούδι. Πρωτοακούστηκε και δισκογραφήθηκε με τη φωνή του Τσιτσάνη και τις "δεύτερες" της Λιζέτας Νικολάου.

Για το τραγούδι τέθηκε φυσικά θέμα λογοκρισίας το οποίο λύθηκε στα δικαστήρια όπου η απόφαση έκανε λόγο για "απλοϊκό τραγούδι που περιγράφει ένα πραγματικό γεγονός". Ήταν ίσως μια πρώτη νίκη στη μάχη για την απελευθέρωση των λεγόμενων "χασικλίδικων" ρεμπέτικων.

Το τραγούδι το ακούς παρακάτω:

http://www.youtube.com/watch?v=XZuNjs7SKek

Κι ένα σύντομο video όπου Τσιτσάνης το τραγουδά ζωντανά σε συναυλία του το 1982:

http://www.youtube.com/watch?v=hjtXVzYbZUM

~~~

ΠΗΓΕΣ:
- Ψηφιακό αρχείο εφημερίδων "Μακεδονία" και "Ριζοσπάστης" (φύλλα 8-9/1/1977): http://www.nlg.gr/digitalnewspapers/ns/main.html
- http://panosz.wordpress.com/2008/02/24/tsitsanis/
- youtube.com
- stixoi.info
-Σκιτσο: http://syllektiko-pazari.blogspot.com/2010/07/blog-post_12.html

~~~

Όλες οι αναρτήσεις της στήλης "Τραγουδιών Ιστορίες" εδώ