Δύο τραγούδια του Πάνου Τζαβέλα

ΠΑΝΟΣ ΤΖΑΒΕΛΑΣ (1925-2009)

Ο Π. Τζαβέλας σε εκδήλωση αλληλεγγύης στην Κούβα (9/6/2009-Νίκαια, Αθήνα)

Με αφορμή τη δυσάρεστη είδηση του θανάτου του Πάνου Τζαβέλλα παραθέτω δύο τραγούδια του, χαρακτηριστικά της ασυμβίβαστης και ρομαντικά επαναστατικής στάσης του στη ζωή και το τραγούδι. Το πρώτο είναι το αρκετά γνωστό - ειδικά στους παλαιότερους - "Ο κυρ-Παντελής". Όσοι πιστεύουν ότι φράσεις όπως "όλοι ίδιοι είναι", "δεν αλλάζει τίποτα", "δεν με αφορά η πολιτική και τα κόμματα", "είμαι ήσυχος ανεξάρτητος πολίτης" (κ.ά. παρόμοιες) τους εκφράζουν, ας ακούσουν το τραγούδι αυτό.

Το δεύτερο τραγούδι είναι το "Ο νικημένος" (ή "Ξυπνήστε"). Στη συνέχεια παραθέτω τους στίχους των δύο τραγουδιών. Μπορείτε να ακούσετε τα δύο τραγούδια επιλέγοντάς τα στο παρακάτω κουτί-player:

"Ο κυρ-Παντελής"
Στίχοι-Μουσική-Ερμηνεία: Πάνος Τζαβέλλας
Δίσκος: "Πάνος Τζαβέλλας-Τραγούδια από το αντάρτικο λημέρι του"

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έχεις κατάστημα κάπου στη γη
πουλάς εμπόρευμα, βγάζεις λεφτά
πολλά λεφτά, πολλά λεφτά.
Τις Κυριακές πρωί στην εκκλησιά
σταυροκοπιέσε στην Παναγιά.

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έχεις και σύζυγο, κόρη, παιδί
μοντέρνα έπιπλα, έγχρωμη TV,
τρως τροφή πνευματική.
Μακρiά από κόμματα μην βρεις μπελά,
"Πατρίς,θρησκεία και φαμελιά".

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
τι κι αν πεθαίνουνε πάνω στη γη
χιλιάδες άνθρωποι, χωρίς ψωμί,
μαύροι, λευκοί ή κίτρινοι.
Ο γιος σου μοναχά να 'ναι καλά
ν' αφήσεις τ' όνομα και τον παρά.

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
σκεύρωσες, σάπισες στο μαγαζί
τη νιότη ξόδεψες και την ορμή
για τη δραχμή, για το πετσί.
Δίπλα σου τ' όνειρο, η ζωή και το φως
μα εσύ στο κουφάρι σου κλεισμένος εντός.

Ξέρεις πως δώσανε κυρ-Παντελή
άλλοι τα νιάτα τους και τη ζωή
να γίνει τ' όνειρο φέτα ψωμί
να φας και ' συ κυρ-Παντελή;

Κι εσύ τι έδωσες κυρ-Παντελή;
Πες μας, τι έκανες σ' αυτή τη γη;
Πες μας, τι άφησες κληρονομιά
που να εμπνέει τη νέα γενιά;

Έντιμε άνθρωπε κυρ-Παντελή
έντρομε, άβουλε, συ φασουλή
βρώμισες τ' όνειρο και την ψυχή
άδειο πετσί χωρίς πνοή.

Έντιμοι άνθρωποι, νέα γενιά
θάψτε τους έντιμους μες στα σπαρτά
κι αυτούς που φτιάξανε τον Παντελή
σκουλήκι άχρηστο σ' αυτή τη γη.

"Ο νικημένος (Ξυπνήστε)"
Στίχοι-Μουσική-Ερμηνεία: Πάνος Τζαβέλλας
Δίσκος: "Πάνος Τζαβέλλας-Τραγούδια από το αντάρτικο λημέρι του"

Φυσά στις στέγες του ντουνιά
με σηκωμένο το γιακά
πικρός διαβάτης περπατά
κλαίει, γελά, παραμιλά.Πώς μας τη φτιάξαν τη ζωή
Μίση, πολέμοι και καπνοί
βρωμίζει ο φασισμός τη γη
σαν κότες σφάζονται οι λαοί
κι εμείς στον ύπνο το βαθύ.

Φτιασιδωμένη η ψευτιά
γυρνά στους δρόμους και γελά
μπουτίκ, βολάν και ξιπασιά
προ-πό, λαχεία, διαφθορά.
Κι άλλοι με ιδρώτα το ψωμί
κι άλλοι πουλάν μισοτιμή
πατρίδα λευτεριά τιμή
αρκεί να πιάσουν την καλή
να γίνουν υπουργοί.

Ήμασταν ζωντανοί νεκροί
μας δίνανε μʼ ανταλλαγή
τη μπόμπα την ατομική
το Ισραήλ για να σωθεί.
Ακόμα ο στόλος ναυλοχεί
γεμάτη πόρνες η ακτή
κι αν φύγανε οι Γερμανοί
ήρθαν οι Αμερικανοί
καινούρια πάλι κατοχή.

Η CIA βαρά νταγερέ
χόρευε νάιλον υπουργέ
σαν καραγκιόζης στο μπερντέ
κι εσύ να κλαις πικρέ λαέ.
Κι ο Βάρναλης μας το ʼχε πει
χωρίς καμιά περιστροφή
στης Χούντας το αλισβερίσι
λεύτερο ήταν το χασίσι
ποτέ ο λαός να μην ξυπνήσει.

Γλυκοχαράζει στα βουνά
μοσχοβολούν τα γιασεμιά
τραγούδι αρχίζουν τα πουλιά
γελά η θάλασσα πλατιά
κι εμείς οικόπεδα και Ι.Χ
ψυγεία έπιπλα TV
κουτόχορτο με πληρωμή
και δίπλα φεύγει η ζωή

Ξυπνήστε
Ξυπνήστε νέες, ξυπνήστε νιοί
βγέστε απʼ του τάφου τη σιωπή
δείτε του κόσμου τη ντροπή
γίνετε χίλιοι κεραυνοί
και κάψτε μας ή σώστε μας
γλιτώστε μας, ή θάψτε μας.