Τρίτη 16 Ιουνίου 2009

"Κ. Γ. Καρυωτάκης" - Βασίλης Δημητρίου


Η μουσική και τα τραγούδια που γράφτηκαν για την τηλεοπτική σειρά "Καρυωτάκης" που προβλήθηκε το 2009 από την ΕΤ1 σε σκηνοθεσία Τάσου Ψαρρά.

Μουσική-Ενορχήστρωση: Βασίλης Δημητρίου
Στίχοι: Ποίηση Μαρίας Πολυδούρη και Κώστα Γ. Καρυωτάκη
Ερμηνεία: Μάγδα Πένσου, Χρήστος Θηβαίος, Μανώλης Μητσιάς
Κυκλοφορία: Απρίλης 2009 (04/2009)


Ανάμεσα σε δεκάδες σκουπίδια η ελληνική τηλεόραση προβάλλει (ευτυχώς) και μερικά πραγματικά μικρά διαμαντάκια. Ένα από αυτά είναι και η φετινή τηλεοπτική σειρά "Καρυωτάκης" σε σκηνοθεσία και σενάριο Τάσου Ψαρρά, που ασχολείται με τη ζωή και το έργο του ποιητή Κώστα Καρυωτάκη και της ποιήτριας Μαρίας Πολυδούρη. Παρακολούθησα όλα τα επεισόδια της σειράς και πραγματικά έμεινα εντυπωσιασμένος, πρωτίστως από τη μελέτη που έκανε ο Τάσος Ψαρράς πάνω στη ζωή του Καρυωτάκη, μελέτη που έφερε και πολλά νέα στοιχεία τα οποία ανατρέπουν κάποιες από τις βεβαιότητες που είχαν διαμορφωθεί όλα αυτά τα χρόνια για τον ποιητή. Οι επιλογές των ηθοποιών και οι ερμηνείες τους, αλλά και τα σκηνικά - για τα δεδομένα των περιορισμένων δυνατοτήτων της χώρας μας - συνέθεσαν επίσης μια πολύ καλή και ποιοτική τηλεοπτική σειρά.

Μαζί με όλα τα προαναφερθέντα, ξεχωρίζει και η εργασία του συνθέτη Βασίλη Δημητρίου με αφορμή την τηλεοπτική σειρά. Είναι εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι με αφορμή τηλεοπτικές δουλιές δημιουργούνται υπέροχοι δίσκοι με μουσικές και τραγούδια, όπως έγινε και πέρυσι με το "10" της Ελένης Καραϊνδρου, αλλά και φέτος με τα "Ματωμένα χώματα" τα οποία ήταν η έτερη δισκογραφική δουλιά του Δημητρίου για την τηλεόραση τη φετινή χρονιά.



Η αλήθεια είναι ότι ο Βασίλης Δημητρίου είναι ένας πολύ σημαντικός συνθέτης, με μεγάλο και ποιοτικό έργο στην πολύχρονη καλλιτεχνική του πορεία και πολύ μεγάλη εμπειρία από μουσικές για την τηλεόραση και το θέατρο. Το μυαλό μας άλλωστε πηγαίνει αυτομάτως στο όνομά του όταν φανταζόμαστε μουσικές για τηλεοπτικές σειρές, όχι μόνο λόγω της ποσότητας των εργασιών του για την TV ("Βαμμένα κόκκινα μαλλιά", "Η πρόβα του νυφικού", "Η αγάπη άργησε μια μέρα", "Ο μεγάλος θυμός" κ.ά.), αλλά και λόγω της εξαιρετικής τους ποιότητας και της μεγάλης επιτυχίας που γνώρισαν, θεωρούμενες ως συστατικά στοιχεία της επιτυχίας και των ίδιων των τηλεοπτικών σειρών. Πέρα από το ταλέντο, τις γνώσεις και την ποιοτική δουλιά, το βασικό χαρακτηριστικό του Βασίλη Δημητρίου είναι ότι καταφέρνει να φτιάχνει κάθε φορά μουσικές που να περιγράφουν άψογα το περιεχόμενο των έργων για τα οποία γράφονται (σήριαλ, θεατρικές παραστάσεις κτλ). Το αποτέλεσμα είναι οι μουσικές αυτές του Δημητρίου να λειτουργούν ατμοσφαιρικά μέσα στο εκάστοτε έργο, ενώ ταυτόχρονα η ικανότητά του αυτή του δίνει το πολύ σημαντικό ατού να μην μοιάζει η μία του συνθετική δουλιά με την άλλη, παρότι καταπιάνεται με πολλά πράγματα και φτιάχνει πολλούς δίσκους, όπως φέτος που δούλεψε για δύο τηλεοπτικές σειρές μέσα σε μία σεζόν.



Ο δίσκος για τον οποίο μιλάμε σήμερα εντάσσεται στο πλαίσιο που περιγράψαμε παραπάνω. Ο Δημητρίου εμπνεύστηκε από το σενάριο και τη σκηνοθεσία, δηλαδή από τη σύντομη αλλά ταραγμένη ζωή των ποιητών Κώστα Καρυωτάκη και Μαρίας Πολυδούρη. Οι συνθέσεις του είναι ευαίσθητες, ελαφρώς μελαγχολικές, με λυρισμό, ενταγμένες στην ατμόσφαιρα της Αθήνας του 1920 και του μεσοπολέμου κατά τον οποίο έζησαν τα λίγα τους χρόνια οι δύο ποιητές. Τα ορχηστρικά του δίσκου είναι πραγματικά εξαιρετικά και μπορούν να σταθούν άνετα και χωρίς την τηλεοπτική εικόνα, αφού ωθούν τον ακροατή με την καθαρότητα και την ποιότητά τους να δημιουργήσει τις δικές του εικόνες, τα δικά του συναισθήματα. Οι κιθάρες των κορυφαίων μας παικτών Νότη Μαυρουδή και Παναγιώτη Μάργαρη έχουν τον κυρίαρχο ρόλο στην ενορχήστρωση, με τα υπόλοιπα όργανα όμως να συνομιλούν με μεγάλη επιτυχία (κλαρινέτο, όμποε, φλάουτο, ακορντεόν, φυσαρμόνικα κ.ά.).

Πέρα από τα ορχηστρικά υπάρχουν και τρία τραγούδια. Το εναρκτήριο του δίσκου και τραγούδι των τίτλων της σειράς, "Γιατί μ’αγάπησες", τράβηξε την προσοχή των μουσικόφιλων από την αρχή της προβολής της σειράς. Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα τραγούδια που ακούσαμε φέτος, με τους πολύ ευαίσθητους στίχους από την ποίηση της Μαρίας Πολυδούρη να αποτελούν ίσως έναν από τους κορυφαίους ύμνους στον έρωτα στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας. Η μελοποίηση του Δημητρίου αναδεικνύει με τρόπο μοναδικό το σπαραχτικό, μελαγχολικό και ερωτικό περιεχόμενο της ποίησης της Πολυδούρη, ενώ η ερμηνεία της Μάγδας Πένσου - με την οποία έχει ξανασυνεργαστεί στο παρελθόν ο συνθέτης - έχει τέτοιο συναίσθημα που μπορεί και να σε κάνει να βουρκώσεις (όπως δηλώνει ότι έπαθε ο Τάσος Ψαρράς όταν πρωτοάκουσε το εν λόγω τραγούδι...). Αξίζει να σημειωθεί ότι το ποίημα αυτό της Μαρίας Πολυδούρη έχει ξαναμελοποιηθεί στο παρελθόν, από τον Δημήτρη Παπαδημητρίου σε ερμηνεία της Ελ. Αρβανιτάκη στο δίσκο "Τραγούδια για τους μήνες" (1996), σε μία ακόμη εξαιρετική συνθετικά και ερμηνευτικά προσέγγιση.

Το δεύτερο από τα τρία τραγούδια του δίσκου είναι το γνωστό ποίημα του Καρυωτάκη "Είμαστε κάτι ξεχαρβαλωμένες κιθάρες", ερμηνευμένο από τον Χρήστο Θηβαίο, με τον οποίο επίσης έχει ξανασυνεργαστεί ο Δημητρίου στο παρελθόν δίνοντάς του μάλιστα ένα από τα ωραιότερα τραγούδια του, την "Αγάπη". Στο ποίημά του αυτό ο Καρυωτάκης εκφράζει τον θυμό και την απογοήτευσή του τόσο για την κοινωνία μέσα στην οποία ζει, όπου την εποχή εκείνη μαστίζεται από τον απόηχο της Μικρασιατικής τραγωδίας, όσο και για την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο των λεγόμενων διανοούμενων και των ανθρώπων της Τέχνης. Ο Θηβαίος μοιάζει ιδανικός ερμηνευτής με την ιδιαίτερη χροιά της φωνής του να ισορροπεί πολύ εκφραστικά ανάμεσα στην απογοήτευση, την οργή και την ποιητικότητα. Στην ενορχήστρωση ξεχωρίζει η πολύ επιτυχημένη χρήση της φυσαρμόνικας. Πολύ όμορφο και το τρίτο τραγούδι του δίσκου με τίτλο "Η ψυχή μου" και πάλι σε ποίηση Καρυωτάκη, με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά. Ένα τραγούδι γλυκό, με το μαντολίνο να του δίνει μια νοσταλγική γεύση και τον Μητσιά σε μια πραγματικά εξαιρετική ερμηνεία.

Στο δίσκο περιλαμβάνονται επίσης δύο απαγγελίες ποιημάτων με συνοδεία μουσικής. Το ερωτικό ποίημα της Μαρίας Πολυδούρη "Κι ήταν μια νύχτα ωραία" απαγγέλει η πρωταγωνίστρια της σειράς Μαρία Κίτσου που υποδύθηκε την ποιήτρια, ενώ το ποίημα του Καρυωτάκη "Τι νέοι που φτάσαμεν εδώ" που το έγραψε με αφορμή το θάνατο ενός φίλου του σε νεαρή ηλικία, απαγγέλεται από τον κεντρικό πρωταγωνιστή της σειράς Δημοσθένη Παπαδόπουλο ο οποίος και υποδύθηκε τον Κώστα Καρυωτάκη.

Ο δίσκος αυτός είναι μία ακόμη όμορφη δουλιά του Βασίλη Δημητρίου και είναι σίγουρα ένας από τους καλύτερους που έχουμε ακούσει μέχρι στιγμής τη φετινή χρονιά. Αποκτήστε τον και αφήστε τις μουσικές και τα λόγια να σας οδηγήσουν σε εικόνες. Εγώ να ευχηθώ να συνεχιστούν αυτές οι ποιοτικές εξαιρέσεις στην παραπαίουσα ελληνική τηλεόραση και με αφορμή αυτές να βγαίνουν πάντα τέτοιοι δίσκοι!




Δεν υπάρχουν σχόλια: