Οι καλύτεροι δίσκοι των 00s (Θέσεις 11-15)

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι της δεκαετίας του 2000

(ή αλλιώς των 00s ή των Zeros ή του '00)

Θέσεις 15 έως 11:

15. III - Mode Plagal (Lyra, 11/2001)

Οι περισσότεροι, ειδικά ανάμεσα σε εμάς τους νέους, στο άκουσμα και μόνο της φράσης "παραδοσιακή μουσική" ή "δημοτικό τραγούδι" στραβώνουν τη μούρη τους σαν να μυρίζουν κάτι το πολύ άσχημο. Κάποιοι μάλιστα έχουν δαιμονοποιήσει τόσο το είδος αυτό, που φτάνουν στο σημείο να μην δέχονται καν το κλαρίνο αφού το θεωρούν a priori βουκολικό ή - κατά το κοινώς λεγόμενο και χυδαίως εννοούμενο - "βλαχιά". Η κακοποίηση των δημοτικών τραγουδιών από διάφορους φορείς και ανθρώπους (από τη χούντα μέχρι και τους κακόγουστους χαβαλέδες τύπου Έφη Θώδη) δικαιολογεί εν μέρει τέτοιου είδους αντιλήψεις ανάμεσα στις νεαρές ηλικίες. Το ερώτημα και η σύνδεση με τον υπό παρουσίαση δίσκο είναι το εξής: Πώς γίνεται ένα συγκρότημα να διασκευάζει σκληροπυρηνικά δημοτικά τραγούδια, που όλοι τα γνωρίζουμε λίγο ως πολύ, με τρόπο τέτοιο, που και ένα μοναδικό είδος να δημιουργεί και να σέβεται απόλυτα την παράδοση αναδεικνύοντάς την; Πώς μπορούν να συνυπάρξουν τα jazz, funky, soul, rock στοιχεία και οι αυτοσχεδιασμοί με την παραδοσιακή μουσική της Ελλάδας; Οι απαντήσεις στο ΙΙΙ, το τρίτο σκαλοπάτι των Ε-Κ-Π-Λ-Η-Κ-Τ-Ι-Κ-Ω-Ν Mode Plagal, που είναι καλύτερο από το δεύτερο (ΙΙ), που ήταν καλύτερο από το πρώτο (Mode Plagal). Τρεις κορυφαίοι μουσικοί, ο Θοδωρής Ρέλλος, ο Κλέων Αντωνίου και ο Τάκης Κανέλλος, μαζί με όσους προστέθηκαν στην πορεία (Μάνος Σαριδάκης, Αντώνης Μαράτος, Άγγελος Πολυχρονίου), πιάνουν τα κρουστά, τα σαξόφωνα, τα κλαρινοσαξόφωνα, τις ηλεκτρικές κιθάρες, τα πλήκτρα και τα μπάσα και φτιάχνουν έναν γοητευτικό κόσμο ήχων και ρυθμών πάνω σε πασίγνωστες παραδοσιακές μελωδίες και στίχους. Οι Mode Plagal είναι ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα της χώρας επειδή τα μέλη του έχουν 5 βασικά χαρακτηριστικά: ταλέντο, φαντασία, όρεξη, εμπειρία/γνώσεις και αγάπη για αυτό που κάνουν. Αν δεν τους ξέρετε, προσπεράστε το κακόγουστο εξώφυλλο και την ατυχή, άνευρη συμμετοχή της Θεοδοσίας Τσάτσου και ακούστε το III. Μετά ακούστε και τους υπόλοιπους δίσκους τους...

14. Στη γιορτή της φαντασίας - Ρόδες (Archangel Music, 7/2005)

Εκτίμησα βαθιά τη στιχουργική και την καταγγελία των Active Member. Ταυτόχρονα με απωθούσε πάντα από το low bap, που αυτοί δημιούργησαν, οι μονότονες και ανέμπνευστες συνθέσεις και φυσικά η λογική περιχαράκωσης και φανατικής προσήλωσης στο "κίνημα" αυτό (έριδες, αποχωρήσεις, επιχειρηματολογία σαν να ακούς πολιτικές νεολαίες να τσακώνονται, συνθήματα, τσακωμοί σε συναυλίες κλπ κλπ). Φυσικά ούτε λόγος για το πόσο σιχαίνομαι το ξεπατίκωμα του αμερικάνικου R'n'b από ντόπιους μιμητές (πόσο γραφικό μοιάζει στην Ελλάδα το κάμπριο με τσίτα τη μουσική και τις καλλονές με γούνες και καυτά σορτσάκια δίπλα σε νεαρούς με στραβά καπέλα και χρυσές αλυσίδες στο λαιμό...). Πώς θα γίνει λοιπόν να κρατήσω τον ψαγμένο, καταγγελτικό στίχο και να προσθέσω πιο ευφάνταση σύνθεση, χωρίς ταυτόχρονα να χρειάζεται να φοράω παντελόνι κάτω από τη μέση; Τη λύση ήρθε να μου τη δώσει το συγκρότημα Ρόδες εκεί γύρω στο 2006.

Η αποχώρηση του Νικήτα Κλιντ από τους Active Member και η δημιουργία των Ρόδες από τον ίδιο αποδείχθηκε ευεργετική, αφού συνετέλεσε στη δημιουργία μίας φρέσκιας πρότασης για το βαλτωμένο ελληνικό hip-hop. Πολύ πιο "τραγουδένια" (sorry για το αδόκιμο), πολύ πιο προσεγμένα συνθετικά τα τραγούδια των Ρόδες. Με τη συμβολή του πρώην Magic de Spell Άρη Ζαρακά στις κιθάρες να είναι νομίζω καθοριστική, οι Ρόδες κρατούν την κλασική φόρμα του ελληνικού hip-hop στο στίχο αλλά προσθέτουν πολλές επιρροές και μπόλικη φαντασία (και... φασαρία) στις μουσικές τους. Στοιχεία rock, dub, electronica, reggae, ska και διάφορα samples, όλα αυτά σε μία ευφυέστατη συρραφή που καθιστά κάθε προσπάθεια εύρεσης ετικέτας αποτυχημένη.

Στη Γιορτή της φαντασίας, τον πρώτο τους δίσκο, οι στίχοι τα λένε έξω από τα δόντια και τσούζουν. Τίποτα δεν μένει όρθιο από την επέλαση των Ρόδες. Σε κάθε τραγούδι ανακαλύπτεις πολλά διαφορετικά πράγματα (μέχρι και ένα κυπριακό παραδοσιακό "κανιβάλισαν"). Για τις συνθέσεις έκανα μια προσπάθεια να δώσω ένα στίγμα παραπάνω. Άκρως επιτυχημένες και οι συμμετοχές στο δίσκο, ειδικά αυτή των Ενδελέχεια στο "Άλλη μια στατιστική" (το λατρεύω αυτό το τραγούδι, το πλήρες ξεγύμνωμα του σύγχρονου μικροαστού!), αλλά και αυτή της Ελευθερίας Αρβανιτάκη στο "σουξέ" του δίσκου "Φοβάμαι" που τους έκανε πανελλαδικά γνωστούς.

Οι Ρόδες ήρθαν να καλύψουν ένα κενό στην ελληνική μουσική και προσωπικά θεωρώ ότι μαζί με τους Mode Plagal, τους Locomondo και τους Maraveyas Ilegal (και άλλους που μάλλον αγνοώ), παρόλες τις σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, είναι ό,τι πιο ζωντανό και καινοτόμο έχει το ελληνικό τραγούδι στους κόλπους του.

13. Από δω και πάνω - Γιάννης Αγγελάκας & Οι Επισκέπτες (All together now, 2005)

Οι αναζητήσεις και οι πειραματισμοί του Γιάννη Αγγελάκα στη μετά-Τρύπες εποχή άλλοτε τραβούν την προσοχή μου και άλλοτε με κάνουν να αναρωτιέμαι τι βρίσκουν οι κριτικοί και τον αποθεώνουν. Στον δίσκο "Από δω και πάνω" ισχύει το πρώτο. Πάντα επηρεασμένος από την παράδοση και το ρεμπέτικο, ο Αγγελάκας είναι σε αυτόν τον δίσκο απελευθερωμένος και ορεξάτος για αναζητήσεις νέων δρόμων όσο ποτέ άλλοτε. Με μια μεγάλη παρέα φοβερών μουσικών, που κατανόησαν απόλυτα τις εκφραστικές ανάγκες και τις αναζητήσεις του θρύλου του ελληνικού ροκ, έφτιαξαν όλοι μαζί έναν κομβικό για τα Zeros δίσκο. Πέντε χρόνια μετά τη συμμετοχή του στο "Βραχνό προφήτη" του Θανάση Παπακωνσταντίνου, όπου μάλλον μπήκε μέσα του το σαράκι του... "απο δω και πέρα τι;" και σχεδόν ταυτόχρονα με τις ακόμη πιο πειραματικές αναζητήσεις του παρέα με τον Νίκο Βελιώτη (Οι Ανάσες των Λύκων), το Απο δω και πάνω μοιάζει πράγματι με κόμβο. Τι νόημα θα είχε το ταξίδι χωρίς ρίσκα ε; "Μου λεν αν φύγω από τον κύκλο θα χαθώ / στα όρια του μοναχά να γυροφέρνω / Και πως ο κόσμος είν' ανήμερο θεριό / κι όταν δαγκώνει εγώ καλά είναι να σωπαίνω / Κι όταν φοβούνται πως μπορεί να τρελαθώ / μου λεν να πάω κρυφά κάπου να κλάψω / Και να θυμάμαι πως αυτό το σκηνικό / είμαι μικρός, πολύ μικρός για να τ' αλλάξω"

12. Οι περιπέτειες ενός προσκυνητή - Αλκίνοος Ιωαννίδης (Universal, 7/2003)

Ακόμα θυμάμαι τη μέρα που τον αγόρασα. Τον άκουγα από την αρχή μέχρι το τέλος πολλές φορές, για πολλούς μήνες. Δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ως προς τις συνθέσεις (αν εξαιρέσεις το μικρό διαμάντι Απόγευμα στο δέντρο), αλλά σε επίπεδο στίχων (Γιατί δεν έρχεσαι ποτέ) και κυρίως ενορχηστρώσεων (άψογη δουλιά στον τομέα αυτό) ο Ιωαννίδης είναι καινοτόμος και ψάχνεται με νέα πράγματα. Εξι χρόνια μετά και έχοντας ακούσει πλέον τον επόμενό του δίσκο (Νεροποντή) νομίζω ότι οι κλασικές αναφορές και οι (εν)ορχηστρικές-χορωδιακές αναζητήσεις είχαν ξεκινήσει ήδη από τις Περιπέτειες ενός προσκυνητή. Πλην των δύο τραγουδιών που ήδη έχω αναφέρει και φυσικά είναι στα αγαπημένα μου ever, αγάπησα πολύ και το Άδειο παράθυρο και το Ο κόσμος που αλλάζει. Ο Προσκυνητής που είναι το σήμα κατατεθέν του Αλκίνοου από τότε, σημαία των "φαν" του που τότε πλήθαιναν και αυξήθηκαν τα επόμενα χρόνια πολύ και φυσικά "σουξε" του δίσκου, με συντρόφευσε για πολλή καιρό αλλά κάπου το ξέχασα, αν και είναι πράγματι ένα πολύ όμορφο τραγούδι. Πολύ καλός δίσκος από έναν καλλιτέχνη που μονίμως ψάχνεται δημιουργικά.

11. Χειμωνανθός - Γιάννης Χαρούλης (ΕΜΙ, 2006)

Χειμώνα του τάδε έτους (δεν θυμάμαι τώρα ακριβώς, 2003, 2004 κάπου εκεί). Βλέπω το γνωστό τηλεοπτικό ξεφάντωμα για τους ομογενείς και όσους μένουν μέσα τα Σαββατόβραδα "Στην υγειά" μας, στη ΝΕΤ. Ξαφνικά μια ντροπαλή και γλυκύτατη νεαρόφατσα ανεβαίνει και τραγουδάει διάφορα κρητικά (Ξυλούρη, Μαρκόπουλο κ.ά.). Μένω με το στόμα ανοιχτό από την καθαρότητα της φωνής και τις ερμηνείες γενικώς. Ε να πω την αμαρτία μου έπεσα κι εγώ στο μοιραίο της εξέτασης των ομοιοτήτων με τον αξέχαστο Αρχάγγελο της Κρήτης. Η σχετική ομοιότητα όντως ανατρίχιαζε κάπως, ειδικά τότε που ήταν νεαρότερος. Ο λόγος τόση ώρα για τον Γιάννη Χαρούλη. Έκτοτε είχα τη χαρά να τον δω στη Σχολή μου σε συναυλία με τον Πασχαλίδη (έβαλα κι εγώ το χεράκι μου για να γίνει...) αλλά και στο μουσικό στέκι των φοιτητικών μου χρόνων, το Συρμό, μαζί με την συντοπίτισσά του και επίσης αγαπημένη Μαρία Λούκα. Επίσης έκτοτε είχα ένα μόνιμο άγχος για το "πού θα πέσει" αυτή η φωνή, τι θα επιλέξει να κάνει και κυρίως ποιό θα είναι το πρώτο της δισκογραφικό αποτύπωμα. Αυτό το τελευταίο λοιπόν ήταν ο Χειμωνανθός. Ένας δίσκος που, αν εξαιρέσεις την πολυσυλλεκτικότητα (λίγο Κρήτη, λίγο έντεχνο, λίγο μπαλάντα, άντε κι ένα ραπάρισμα) και κανα δυο μετριότητες, κατά τα λοιπά είναι να τον πιείς στο ποτήρι. Το σίγουρο είναι ότι ανέδειξε μια σπουδαία φωνή που θα μας απασχολεί για πολλή καιρό. "Ένα γύρο το φεγγάρι" (θεσπέσιο! by Δανάη Παναγιωτοπούλου), "Βοσκαρουδάκι αμούστακο", "Χειμωνανθός", "Βρέχει", "Σύννεφα του γυαλού", επανεκτέλεση του "Στις χαραυγές ξεχνιέμαι", όλα αγαπημένα και "λιωμένα" στο παίξιμο. Μία κρυστάλλινη, εκφραστική φωνή με πανέμορφο βιμπράτο έκανε το καλό το ποδαρικό και συνεχίζει με την ίδια προσήλωση στον καλό το δρόμο... (=περιμένει εδώ και 2.5 χρόνια τον Θανάση Παπακωνσταντίνου για να κάνει τον δεύτερό του δίσκο...) :-)