Οι 30 καλύτεροι δίσκοι των 00s (Θέσεις 1 έως 5)

Όταν ξεκίναγα αυτήν την σειρά των ποστ σχετικά με τους κατά τη γνώμη μου καλύτερους δίσκους της δεκαετίας που φεύγει, τόνισα ιδιαίτερα ότι μιλάμε για μία εντελώς υποκειμενική λίστα, με βάση τα δικά μου προσωπικά γούστα, κολλήματα κλπ. Αυτό αντικατοπτρίζεται και στο top 5 στο οποίο φτάσαμε επιτέλους και θα το παρουσιάσω παρακάτω. Όσοι με ξέρουν μάλλον δεν θα νιώσουν καμία έκπληξη βλέποντας ότι το top 5 μου... Θανασωκρατείται.

Οι δύο αυτοί καλλιτέχνες τυχαίνει να με εκφράζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό και τους θαυμάζω πάρα πολύ. Για τον έναν από τους δύο (τον Θανάση) πιστεύω ότι είναι ίσως η σημαντικότερη μορφή του ελληνικού τραγουδιού τα τελευταία 15 χρόνια, ενώ και μέσα στα Zeros είναι ο μόνος ίσως τραγουδοποιός που κατάφερε να εξελιχθεί μουσικά και να δώσει τόσο πολλούς ενδιαφέροντες δίσκους. Για τον άλλο (το Σωκράτη) ό,τι και να πω θα είναι λίγο. Με μεγάλη δυσκολία μπορώ να είμαι ψυχρός και αντικειμενικός απέναντί του, αφού είναι ο καλλιτέχνης με τον οποίο ξετρελάθηκα από την πρώτη στιγμή που τον ανακάλυψα. Δεν θα μπορούσε λοιπόν να λείπει από την κορυφή της λίστας μου.

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι της δεκαετίας του 2000

(ή αλλιώς των Zeros ή των 00s ή του ’00)

Θέσεις 5 έως 1:

5. Το άδειο δωμάτιο - Σωκράτης Μάλαμας (Lyra, 2/2005)

Το θυμάμαι σαν τώρα. Στο αυτοκίνητο ενός συμφοιτητή και αδερφικού φίλου, τρελός «μαλαμικός» κι αυτός σαν εμένα, ακούμε τον νέο (τότε) δίσκο του Σωκράτη. Το «Άδειο δωμάτιο», με το μυστήριο όνομα και το παράξενο εξώφυλλο. Οι πρώτες ακροάσεις δημιουργούν αμηχανία. Έκπληξη μάς επιφύλασσε ο Σωκράτης σε αυτόν τον δίσκο, παρότι δυο-τρία από τα τραγούδια τα είχαμε ήδη ακούσει στο Σταυρό του Νότου το χειμώνα. Πολλοί πιστοί ακροατές του τραγουδοποιού ξενίστηκαν από το δυναμικό ύφος και τον ηλεκτρισμό του δίσκου. Προσωπικά, τότε ήμουν στη φάση που άκουγα και ξανάκουγα τον «Κύκλο» και τον «Λαβύρινθο», δύο δίσκους με κάποια από τα πιο δυνατά λαϊκότροπα του Μάλαμα και περίμενα κάτι τέτοιο μετά το υπέροχο αλλά λιτό και βραδυφλεγές «Ένα». Αυτά βέβαια είναι φαντασιώσεις και κατηγοριοποιήσεις ακροατών και «φανς»που καμία σχέση δεν έχουν με την αξία και τη δυναμική ενός δίσκου που αναδεικνύεται πάντα μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Κάτι τέτοιο πιστεύω ότι συνέβη και με το «Άδειο δωμάτιο».

Μετά το σνομπάρισμα που του έριξα λοιπόν για κανα χρόνο, τελικά τον ανακάλυψα από την αρχή αυτόν τον δίσκο και από τότε ούτε ξέρω πόσες φορές τον έχω ακούσει από την αρχή μέχρι το τέλος και πόσων βραδιών το soundtrack ήταν και είναι... Όσο τον ακούω τείνω όλο και περισσότερο στο να τον θεωρήσω την εξηλεκτρισμένη συνέχεια του «Ένα». Το μεγάλο ατού του «Άδειο δωμάτιο» είναι η μπάντα, η ενορχήστρωση και το ότι η ηχογράφηση έχει γίνει «ζωντανά» σε studio (εννοώ ότι όλα τα τραγούδια παίχτηκαν από όλη την μπάντα την ώρα της ηχογράφησης, σαν να έγινε μια συναυλιούλα μέσα στο studio). Σχεδόν όλοι οι «Λαϊκεδέλικα» στη σύνθεση της μπάντας, το χεράκι του Μπάμπη Παπαδόπουλου στην ενορχήστρωση και η ιδιαίτερη ερμηνεία του Σωκράτη με την άμεση, ζεστή, σπηλαιώδη φωνή του, δίνουν στο δίσκο μια πολύ γοητευτική και κατά κύριο λόγο σκοτεινή ατμόσφαιρα, με ξεσπάσματα σε κάποιες στιγμές (Όνειρο, Παιχνίδι με τα μαύρα, Θίασος). Η εσωστρέφεια της στιχουργικής του Μάλαμα συναντά την εξωστρέφεια του πιο πρόδηλα πολιτικού τραγουδιού που έχει γράψει ποτέ (Θίασος). Ένας «αδικημένος» δίσκος που μπορεί να μην έφερε κάτι το καινούριο στα μουσικά μας πράγματα, μπορεί να μην καινοτόμησε ιδιαίτερα, αλλά περιέχει αξιολογότατα κομμάτια και θα είναι πάντα στους πολύ αγαπημένος μου. Άλλωστε, για να τελειώσω όπως άρχισα, ούτε ξέρω πόσες βραδινές πορείες απέκτησαν μια ιδιαίτερη γοητεία όταν ακούγαμε αυτόν τον δίσκο στο αμάξι ενός άλλου αδερφικού φίλου πριν 2 χρόνια...

4. Αγρύπνια - Θανάσης Παπακωνσταντίνου (Lyra, 4/2002)

Είμαι μικρός και αμαθής για να μιλήσω για αυτόν τον δίσκο και να πω κάτι που να μην έχει ειπωθεί καλύτερα. Αυτό που υποψιάζομαι είναι ότι μιλάμε μάλλον για τον σημαντικότερο δίσκο της δεκαετίας, αφού είναι από τους ελάχιστους που καταθέτει μία ολοκληρωμένη και καινοτόμα πρόταση στην ελληνική τραγουδοποιία, άψογα επεξεργασμένη και εκφρασμένη. Είναι στην ουσία η ολοκλήρωση του σοκ που μας προκάλεσε ο «Βραχνός προφήτης» στην αρχή της δεκαετίας. Θα μου πείτε «αφού είναι όλα αυτά, γιατί δεν τον βάζεις στην κορυφή;». Διότι είπαμε ότι είναι υποκειμενική η λίστα και υπάρχουν δίσκοι που τους ακούω πολύ συχνότερα σε σχέση με την αριστουργηματική ούτως ή άλλως «Αγρύπνια». Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου τελειοποιεί με αυτόν τον δίσκο ό,τι ξεκίνησε να ψάχνει μέσα από τον «Βραχνό προφήτη». Η Δύση συναντά την Ανατολή με έναν τρόπο μοναδικό. Μια σπουδαία μπάντα μουσικών αποδίδει με τρόπο εκπληκτικό τις συνθέσεις του Λαρισαίου δημιουργού, ενώ οι συμμετοχές του Σωκράτη Μάλαμα και του Νίκου Παπάζογλου αφήνουν μερικές αξεπέραστες ερμηνευτικές καταθέσεις. Κομβικός δίσκος για τα Zeros.

3. Διάφανος - Θανάσης Παπακωνσταντίνου (Αχός, 12/2006)

Όλη αυτή η σπουδαία παρέα που μας χαρίζει φοβερά πράγματα τα τελευταία 10 και βάλε χρόνια μαζεύτηκε στο Μεταξοχώρι Αγιάς στη Λάρισα και γέννησε τον Διάφανο, έναν από τους καλύτερους δίσκους που έχω ακούσει ποτέ και έναν από τους πλέον λατρεμένους μου. Φυσικά και τα λόγια δεν φτάνουν για να αποτυπώσω τα συναισθήματα και τις σκέψεις μου σχετικά με τον Διάφανο. Νιώθω απλά ευτυχής που αυτή η παρέα (ο Θανάσης, ο Σωκράτης, η Φριντζήλα, ο Σιώτας, οι Αποστολάκηδες, ο Μυστακίδης και τόσοι άλλοι) ζει και δημιουργεί στη χώρα μου την περίοδο που είμαι κι εγώ ζωντανός. Θα έχω να λέω ότι «τους πρόλαβα», τους είδα, τους άκουσα, τους χάρηκα, αν και ποτέ δεν τους χόρτασα. Για να μην ξεφύγω και εντελώς από το θέμα, να πω ότι στο Διάφανο συνοψίζονται εν πολλοίς όλες οι διαφορετικές αναζητήσεις του Θανάση Παπακωνσταντίνου κυρίως από τον Βραχνό προφήτη και δώθε. Υπάρχει το λαϊκό στοιχείο, υπάρχει πολύ έντονα το βαλκανικό, υπάρχει βεβαίως το παραδοσιακό, υπάρχουν jazzy επιρροές και αναζητήσεις, υπάρχουν αυτοσχεδιασμοί και οργανικοί-ενορχηστρωτικοί πειραματισμοί (ως συνέχεια του «Η Βροχή από κάτω»). Και τι δεν υπάρχει δηλαδή. Όλα στη σωστή δόση και αποτυπωμένα από τους εξαιρετικούς μουσικούς και πάλι «ζωντανά» στο νέο στούντιο Αχός του Θανάση. Αυτός ο δίσκος μού άφησε την αίσθηση ότι ήταν σαν γιορτή. Μαζεύτηκε η παρέα και γλέντησε ό,τι έχει κάνει μέχρι σήμερα, χωρίς άγχος να αποδείξει τίποτε ή να ψάξει για το εξεζητημένο και το παραπέρα (παρότι δεν λείπουν και πάλι οι αναζητήσεις βεβαίως). Ο Μάλαμας καθηλώνει με τις ερμηνείες του στο ομότιτλο με το δίσκο, στα Παξιμάδια, στην Αμερική και φυσικά στην Κοιλάδα των Τεμπών που ακούγαμε αρκετό καιρό πριν την κυκλοφορία του δίσκου στις συναυλίες. Στην καλύτερή του στιγμή ερμηνευτικά βρίσκει μπροστά του αυτά τα εξαίσια τραγούδια του Θανάση που μιλάνε με έναν μοναδικό τρόπο για τη μετανάστευση και τα εκτόξευσε στον ουρανό. Ομοίως και η Μάρθα Φριντζήλα που απογειώνει τα τραγούδια με τις ερμηνείες της. Σταματάω κάπου εδώ γιατί όπως είπα και στην αρχή δεν υπάρχουν λόγια που να με ικανοποιούν. Ελπίζω κάποια στιγμή στο μέλλον να μπορέσω να γράψω κάτι για αυτό το δίσκο που να το διαβάζω και να χαίρομαι που το έγραψα...

2. Ένα - Σωκράτης Μάλαμας (Lyra, 12/2002)

Πώς φτιάχνεις ένα μικρό αριστούργημα με δύο κιθάρες και μία φωνή; Πώς μοιάζει κάθε τι άλλο περιττό; Πώς γεμίζεις συναισθήματα και ακουμπάς τη μέθεξη μέσα από τόση λιτότητα; Πώς γίνεται η σκοτεινιά να δίνει φως; Πώς γίνεται να σε συγκινούν και να σε ακουμπούν τόσο πολύ 5 αράδες, μερικά αρπίσματα και μια βαθιά φωνή; Πώς βγάζει η έρημος καρπό; Πώς θα το εξηγήσεις αυτό με τη γλώσσα της σιωπής; Πώς κλίνεται τελικά το σ’ αγαπώ; Πώς γίνεται ο έρωτας καθρεφτάκι στο κλουβί του κόσμου; Πώς λυγίζουν του έρωτα τα σίδερα αν όχι με τη φωτιά; Πώς βγάζει κανείς φωτιές στην παγωνιά; Πώς βαδίζει στον ωκεανό; Πώς γίνεται να κρύβει μέλι το αγκάθι; Πώς γίνεται η αταξία να βάζει τελικά τα πράγματα σε τάξη; Και κάτι τελευταίο. Άμα δεν λιώσουμε μαζί, πώς θες να γίνουμε Ένα;

Τόσες αντιφάσεις. Τόσα αντιφατικά πράγματα, εξ ορισμού αντίθετα. Σχίσμα, διχασμός, σύγκρουση. Αντίρροπες δυνάμεις που φέρνουν (;) ισορροπία. Αντιθέσεις που φέρνουν (;) τη σύνθεση; Μήπως τελικά όλα είναι Ένα;

Κάποτε ένας φίλος πήγε στο καμαρίνι του Μάλαμα και τον ρώτησε ποιόν από τους δίσκους του αγαπάει περισσότερο. Ο Σωκράτης τον κοίταξε και του είπε «Είσαι έξυπνο παιδί, δεν θέλω να ρωτάς ανοησίες» υπονοώντας σαφώς ότι όλα του τα δημιουργήματα είναι παιδιά του και τα αγαπάει εξίσου και οι διαχωρισμοί σε περισσότερο και λιγότερο «αγαπημένα» είναι μπούρδες. Εγώ είμαι σίγουρος ότι όπως ευχαριστήθηκε και αγάπησε αυτόν τον «χειροποίητο» δίσκο, δεν αγάπησε τίποτε άλλο, κι ας μην το παραδέχεται. Κι ας ονόμασε αυτόν τον δίσκο «Ένα» ακριβώς για να πει πως ό,τι και να κάνουμε, Ένα είμαστε...

Θέλω απλά να υποκλιθώ στην ποιητική-στιχουργική ευφυϊα του Άλκη Αλκαίου που σε αυτόν τον δίσκο δίνει μερικά από τα καλύτερα γραπτά του. Θέλω επίσης να υποκλιθώ στην ικανότητα του Μάλαμα να φτιάχνει μία τόσο γεμάτη και γοητευτική ατμόσφαιρα με τις συνθέσεις του, το παίξιμό του στην κιθάρα και την βαθιά, ζεστή και άμεση φωνή του. Το Ένα είναι μια μυσταγωγία, ένα ταξίδι σε σκοτεινά μονοπάτια που όπως λούζονται από φως σε πολλά σημεία τους. Είναι μία βραδυφλεγής βόμβα. Κι ας μην πάρει ποτέ του τις εγκωμιαστικές κριτικές που παίρνουν άλλοι δίσκοι εισπράττοντας τα εύσημα της πρωτοπορίας και της εξέλιξης όντας στην ουσία βαρετές αναζητήσεις ανούσιων πραγμάτων. Δεν πειράζει. Εγώ ικανοποιούμαι και με τα απλά υλικά. Γι’ αυτό και το Ένα θα είναι πάντα αποκούμπι μου. Θα το απολαμβάνω ανακαλύπτοντας κάθε φορά και κάτι το διαφορετικό. Ζώντας την Παλίρροια των συναισθημάτων...

Η γη μια σβούρα στ' ουρανού τα πλάτη
γυρίζει στον αρχέγονο χορό
σπασμένη η πυξίδα μου καιρό
κι εγώ αφήνομαι στου ζέφυρου την πλάτη

Σ' ένα πατάρι πελαγοδρομώ
δεν είναι η μοναξιά που με πειράζει
τις Συμπληγάδες του καπνού περνώ
να ζαλιστώ με κάποια που σου μοιάζει

Στο ξόδεμα τη λύτρωση ζητώ
σε δρόμους που τρελαίνεται το αίμα
Λέω τη νύχτα μέρα και το πικρό γλυκό
πυξίδα μου ένα χαμένο βλέμμα

Παίζει τραγούδια με παράφορα φεγγάρια
ζούμε στο ψέμα όπως στο νερό τα ψάρια
μηνύματα μη στέλνεις λυπημένα
αύριο θα δεις πως μας κερδίζουν τα χαμένα

Μου λες να βάλω τη ζωή μου σε μια τάξη
μα ποιος στ' αλήθεια ορίζει την τροχιά του
η αταξία είναι τ' ουρανού η τάξη
κι εγώ ανασταίνομαι στο γύρο του θανάτου

Στο ξόδεμα τη λύτρωση ζητώ
σε δρόμους που τρελαίνεται το αίμα
Λέω τη νύχτα μέρα και το πικρό γλυκό
πυξίδα μου ένα χαμένο βλέμμα

1. Βραχνός Προφήτης - Θανάσης Παπακωνσταντίνου (Lyra, 7/2000)

Ήδη έχουμε αναφερθεί δυο-τρεις φορές στο δίσκο, πράγμα που δείχνει και την επιρροή του στη δεκαετία. Ο Προφήτης δεν αποδείχθηκε καθόλου βραχνός αλλά με σαφήνεια διατύπωσε την προφητεία του στην αυγή της δεκαετίας. Το πάντρεμα του λαϊκού/παραδοσιακού με το ροκ και το ηλεκτρικό μπαίνει σε νέες βάσεις μέσα από τις δουλιές του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Όπως προείπαμε, στην Αγρύπνια ίσως να είναι ακόμη πιο καλά επεξεργασμένη αυτή η νέα και κομβικής σημασίας για το ελληνικό τραγούδι πρόταση, αλλά το σοκ που πάθαμε όλοι ακούγοντας τόσο καλά δεμένους τους τζουράδες με τις ηλεκτρικές κιθάρες στον Βραχνό Προφήτη δεν μας αφήνει περιθώρια να του στερήσουμε την κορυφή. Δύο προσωπικότητες που έβαλαν τη στάμπα τους στη δεκαετία του ’90 όντας στο σημαντικότερο γκρουπ που έβγαλε ποτέ η ελληνική ροκ, ο Γιάννης Αγγελάκας και ο Μπάμπης Παπαδόπουλος, συμπράττουν στο δίσκο αυτό με τη σημαντικότερη μορφή του λεγόμενου «έντεχνου» αλλά και του σύγχρονου λαϊκού τραγουδιού, τον Θανάση Παπακωνσταντίνου. Σπουδαία συνάντηση που είχε ακόμη σπουδαιότερη συνέχεια, ειδικά μέσα από τη συμβολή του Μπάμπη Παπαδόπουλου στην ενορχήστρωση των επόμενων δίσκων του Θανάση. Το συναίσθημα στο άκουσμα του «Όταν χαράζει» και του «Πεχλιβάνη» δεν ξεχνιέται με τίποτα. Θυμάμαι ότι είχα πατήσει το rec στο κασετόφωνό μου για να γράψω κάποιο τραγούδι από τον Μελωδία. Το rec έμεινε πατημένο και έγραψε και τα επόμενα, ένα από τα οποία και ο Πεχλιβάνης. Η κασέτα εκείνη έλιωσε στο παίξιμο και θυμάμαι ότι μονολογούσα συνέχεια «δεν είναι δυνατόν να υπάρχει καλλιτέχνης που γράφει τέτοια πράγματα»... Ε όταν κάνεις τέτοιες σκέψεις και αυτό που ακούς σε χτυπάει κατευθείαν στο μυαλό και την καρδιά, καταλαβαίνεις πια ότι έχεις να κάνεις με κάτι πολύ σημαντικό.

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι των 00s (Θέσεις 6 έως 10)

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι της δεκαετίας του 2000

(ή αλλιώς των 00s ή των Zeros ή του '00)

Θέσεις 10 έως 6:

10. Ο καθρέφτης - Φοίβος Δεληβοριάς (Sony, 7/2003)

Ο κορυφαίος μέχρι σήμερα δίσκος του Φοίβου Δεληβοριά κατά την ταπεινή μου γνώμη. Θυμάμαι τον είχα αγοράσει την ίδια ημέρα με τις Περιπέτειες ενός προσκυνητή που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη πεντάδα. Αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό την ικανότητα του Δεληβοριά να μετατρέπει το ειδικό σε γενικό. Την προσωπική ιστορία σε κάτι που σε αφορά άμεσα κι εσένα. Ο ιστορικός του μέλλοντος, ψάχνοντας για τον τρόπο ζωής και σκέψης των ανθρώπων στα Zeros, θα βρει χρήσιμη την ακρόαση του Καθρέφτη, αφού τα θέματα επικαιρότητας και καθημερινότητας με τα οποία καταπιάνεται ο Δεληβοριάς, συγκροτούν ένα στιγμυότυπο, ένα είδωλο της κοινωνίας μας στη στιλπνή επιφάνεια ενός κατοπτρου. Δύσκολο πράγμα να σταθείς θαρραλέα μπροστά στον καθρέφτη και να ομολογήσεις ειλικρινά αυτό που βλέπεις. Ειδικά όταν χρησιμοποιούμε τη λέξη "καθρέφτης" μεταφορικά... Ο Δεληβοριάς το επιτυγχάνει αυτό ασκώντας κοινωνική (αυτο)κριτική, χωρίς να είναι καθόλου βαρύγδουπος, διδακτικός, αφοριστικός ή απαισιόδοξος. Η γκατζετομανία (που σήμερα την βλέπουμε ακόμα πιο έντονη), η ανυπόφορη Αθήνα του 2000 μετατρεπόμενη σε πόλη με βοσκοτόπια και περικοκλάδες, ένα τρένο στην κορυφογραμμή, τρεις ψευτοκουλτουριάρηδες που διακόπτουν τη βαθυστόχαστη κουβέντα τους για να "χαλβαδιάσουν" μια κοπέλα με τον πιο χυδαίο τρόπο, η κωμικοτραγική πομπή των υβριστών φαντάρων, ένα τραγούδι για τον Κώστα Σημίτη και τα Χριστούγεννα των μικροαστών που αποτινάζουν το πέπλο της προσποίησης... Και φυσικά ένα από τα καλύτερα τραγούδια της δεκαετίας, το ομότιτλο με τον δίσκο "Ο καθρέφτης". Τον οποίο ο Δεληβοριάς σπάζει και μας καλεί να κάνουμε το ίδιο. Μάλλον έχει δίκιο...

(...)

Ξέρω πως όλοι πια πιστεύουν σε καθρέφτες
σε οθόνες σε φωτοτυπίες και προβολείς
μέχρι παιχνίδια έχουν βγάλει που οι παίκτες
ζουν σε μια γυάλα και τους βλέπουμε όλοι εμείς

Μα εγώ θα κάνω τον καθρέφτη μου κομμάτια
ξέρω ότι αυτό που κρύβει πίσω του είσαι εσύ
εσύ που ψάχνεις μεσ' τα μαύρα σου τα μάτια
να καθρεφτίζεις μόνο εμένα στην ζωή

9. Νεροποντή - Αλκίνοος Ιωαννίδης (Universal, 3/2009)

Έχουν γραφτεί τόσα πολλά και τόσο αποθεωτικά (όσο και πιο συγκρατημένα) σχόλια για αυτόν τον δίσκο. Έχει περιληφθεί σχεδόν σε όλα τα top 10 των Zeros παρότι δεν μετρά ούτε 10 μήνες ζωής. Έχω γράψει κι εγώ ο ίδιος πολλά για αυτόν (δείτε εδώ, εδώ κι εδώ) που δεν ξέρω αν χρειάζονται περισσότερα. Θα αρκεστώ να πω ότι βγάζω το καπέλο στον Αλκίνοο Ιωαννίδη γιατί με αυτόν τον δίσκο έπεισε κι εμένα τον πάντα δύσπιστο απέναντί του ότι είναι ένας πραγματικός, γνήσιος καλλιτέχνης που πάντα ψάχνεται δημιουργικά, εξελίσσεται, προσπαθεί να βρίσκει νέους δρόμους έκφρασης μέσα από την Τέχνη του. Όλα αυτά σπουδαία και σπάνια πράγματα! Για να πω και κανα "ξύλινο" και δημοσιογραφίστικο, θεωρώ τη Νεροποντή μία από τις λίγες ενδιαφέρουσες προτάσεις από το χώρο του λεγόμενου "έντεχνου" τα τελευταία χρόνια. Χωρίς να είναι κάτι το εντελώς καινοτόμο, τουλάχιστον ξεφεύγει από την παγίδα του αναμασήματος κορεσμένων μοτίβων, παρότι υπάρχει και αρκετός αναγνωρίσιμος Ιωαννίδης μέσα στο δίσκο. Η Νεροποντή πάντως είναι μία εξαιρετική δουλιά, με εκπληκτικούς μουσικούς και πολύ όμορφη συνύπαρξη κλασικών-συμφωνικών στοιχείων με την κλασική "έντεχνη" μπαλάντα και παραδοσιακές ή και δυτικότροπες πινελιές. Και βεβαίως περιέχει και ένα από τα πιο θαρραλέα και καυτά κοινωνικοπολιτικά τραγούδια των τελευταίων ετών, την "Πατρίδα". Ένας δίσκος που δεν μπορεί να σε αφήσει ασυγκίνητο, που δεν μπορεί να μην σου τραβήξει το ενδιαφέρον.

8. Silent Disco - Ρόδες (Archangel Music, 9/2007)

Τη γνώμη μου για τις Ρόδες και τα όσα πολύ σημαντικά προσφέρουν στην εγχώρια σκηνή την είπα στην προηγούμενη πεντάδα με αφορμή τον πρώτο τους δίσκο "Στη γιορτή της φαντασίας". Με τον δεύτερό τους, το "Silent Disco", ο Νικήτας Κλιντ και η παρέα του πιάνουν το νήμα από εκεί που το άφησαν με τον πρώτο, το τραβάνε δυνατά και το πάνε πολύ παραπέρα. Αποδόμηση μάγκες! Οι Ρόδες δίνουν ένα φιλί στο ελληνικό hip-hop και τις διάφορες κατηγοροιοποιήσεις του, όχι για να το σώσουν ή οτιδήποτε άλλο τέτοιο, αλλά για να το μεταμορφώσουν από αλλοίθωρο βάτραχο σε κάτι το ολοκαίνουριο και απόλυτα σύγχρονο. Λάθος δρόμο πήρα κι εγώ. Δεν δίνουν κανένα φιλί οι Ρόδες. Απλά είναι μάλλον μια κατηγορία μόνοι τους μετά και από αυτόν τον δίσκο. Αποδομούν τους πάντες και τα πάντα, πατώντας με ευλάβεια ή και δύναμη πάνω στους πάντες και τα πάντα. Άντε να βάλεις ετικέτα τώρα... Rock, post rock, electronica, reggae, ska, Δύση, Ανατολή, ρεμπέτικο (;) και... και... και... Όλα αυτά με αφετηρία, με όχημα το hip-hop. Τη δύναμη των στίχων που φεύγουν σαν καρφιά από το στόμα του Νικήτα, που κυλάνε σαν χείμαρρος και σαρώνουν πάλι τα πάντα. Αποδόμηση μάγκες! Γιατί εδώ μιλάμε πολυεθνικά, κι αν η Ανατολή στο λίκνισμα της Μάρθας Καραγιάννη μοιάζει ζεστή και οικεία, η Λεωφόρος του ΝΑΤΟ στέκει πάντα στον Ασπρόπυργο και η γκόμενα που σου φαίνεται καταθλιπτικιά έχει επάγγελμα φοιτήτρια και δεν ξέρει ότι στο Hondo παίζουνε ναρκωτικά... Ένας από τους καλύτερους δίσκους για την δεκαετία. Πολύ μπροστά...

7. Τι θα πει ζωή - Ορφέας Περίδης (Ακτή/Sony Music, 7/2003)

Ένας από τους πιο αδικημένους δίσκους του Ορφέα Περίδη που περνάει γενικά "στα ψιλά" και σπάνια αναφέρεται από τον μουσικό τύπο και τα ραδιόφωνα. Άλλωστε όταν ακούμε "Περίδης" το μυαλό μας πάει κατευθείαν στα εξαιρετικά τρία πρώτα του άλμπουμ με τα οποία μας συστήθηκε μέσα στα 90s και ειδικά στα δύο πρώτα ("Αχ ψυχή μου φαντασμένη" και "Καλή σου μέρα αν ξυπνάς"). Το "Τι θα πει ζωή" ωστόσο, ίσως να είναι το πλέον "ολοκληρωμένο" και προσεγμένο δισκογραφικό αποτύπωμά του. Μινιμαλισμός και λιτότητα, ευαισθησία και γλυκύτητα μέσα από 12 τραγούδια σε ύφος και φόρμες από όλες τις μουσικές επιρροές του τραγουδοποιού (μπαλάντα, λαϊκό, παραδοσιακό, έντεχνο, pop-rock). Μπουζούκι, κλασική κιθάρα, μπάσο, κρουστά, φλογέρα, μπαγλαμάς, ηλεκτρική κιθάρα, κλαρίνο, όλα σε μία πολύ λεπτή, λιτή, κεντημένη στο χέρι ενορχήστρωη που στα λαϊκότροπα κομμάτια ειδικά σου δημιουργεί αρχικά την ψευδαίσθηση ότι τους κόβει τη δυναμική, αλλά τελικά - μετά από αρκετές ακροάσεις - μένεις με μια γλυκιά γεύση και παραδίνεσαι στο αναγνωρίσιμο και υπέροχο "περιδικό" στυλ. Άξιες αναφοράς οι προσεγγίσεις του στη λογοτεχνία όπως αυτές αποτυπώνονται στην εξαιρετική "Φυλακή" (Ναπολέων Λαπαθιώτης) και στο μικρό αριστούργημα "Εικόν' αχειροποίητη" (Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης), αλλά και στο εναρκτήριο "Τι θα πει ζωή" που είναι εμπνευσμένο από ποίημα του Ρολάν Μπαρτ όπως το "είδε" η Στέλλα Κοτσώνη.

Ούτε ξέρω πόσες φορές έχω βάλει αυτόν τον δίσκο και τον έχω ακούσει από την αρχή μέχρι το τέλος και ξανά και ξανά... Πανέμορφες μελωδίες που δεν μπορείς να τους αντισταθείς και μερικοί από τους καλύτερους στίχους που ακούσαμε τα τελευταία χρόνια: "Αρχίζω από το τέλος ρόδο μου αυγινό / Και τι θα πει ζωή / Εφτά φορές να πέφτεις να σηκώνεσαι οχτώ", "Τα σίδερα λιγήσανε / από το βογγητό μου / Και στέρεψαν για να διαβώ κι οι ποταμοί του δρόμου", "Συ στο σχολειό δεν έμαθες να γράφεις ραβασάκια / Στα χείλη σου τα ρόδινα πού τα βρες τα βρες τα φαρμάκια / Στα μάτια τα ψιχάλιστα πωχ' έρωτας καρτέρι / Πόσο μεθύσι μέθυσα ένας Θεός το ξέρει"

6. Ο Άμλετ της Σελήνης - Θάνος Μικρούτσικος / Χρήστος Θηβαίος (Minos, 10/2002)

Είμαστε στην καρδιά του top 10 μου και μάλλον από εδώ και πάνω θα πρέπει να σας θυμίζω συνέχεια τα όσα είπα στην αρχή αυτής της λίστας με τα Best της δεκαετίας. Ότι δηλαδή μιλάμε για μία εντελώς υποκειμενική παρουσίαση αγαπημένων μου στιγμών της ελληνικής δισκογραφίας των Zeros. Το ότι ο Αμλετ της Σελήνης είναι τόσο ψηλά είναι δείγμα αυτού του υποκειμενισμού και σίγουρα σας προκαλεί έκπληξη. Τον δίσκο αυτό τον έβαλα στην καρδιά μου από την πρώτη στιγμή που τον απέκτησα. Τον θεωρώ το καλύτερο έργο του αγαπημένου μου Θάνου Μικρούτσικου μέσα στη δεκαετία. Παρότι ο συνθέτης επαναλαμβάνεται μουσικά σε αρκετά σημεία του δίσκου αυτού, πάντα θα με συγκινούν τα λατρεμένα τραγούδια "Δεν είμαι άλλος", "Θέλω τη μέρα που θα φύγεις" και το ομότιτλο "Ο Άμλετ της Σελήνης", τα οποία στη φωνή του Χρήστου Θηβαίου βρήκαν τον ιδανικό τους ερμηνευτή. Αξιόλογες επίσης και οι επανεκτελέσεις των γνωστών με τη φωνή του Βασίλη Παπακωνσταντίνου "Κοντρόλ" και "Song blues" στα οποία ο Θηβαίος δίνει μία νέα, φρέσκια διάσταση. Πολύ αγαπημένο μου δισκάκι που το ακούω και το απολαμβάνω πάντα με αγάπη και συγκίνηση!

Οι καλύτεροι δίσκοι των 00s (Θέσεις 11-15)

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι της δεκαετίας του 2000

(ή αλλιώς των 00s ή των Zeros ή του '00)

Θέσεις 15 έως 11:

15. III - Mode Plagal (Lyra, 11/2001)

Οι περισσότεροι, ειδικά ανάμεσα σε εμάς τους νέους, στο άκουσμα και μόνο της φράσης "παραδοσιακή μουσική" ή "δημοτικό τραγούδι" στραβώνουν τη μούρη τους σαν να μυρίζουν κάτι το πολύ άσχημο. Κάποιοι μάλιστα έχουν δαιμονοποιήσει τόσο το είδος αυτό, που φτάνουν στο σημείο να μην δέχονται καν το κλαρίνο αφού το θεωρούν a priori βουκολικό ή - κατά το κοινώς λεγόμενο και χυδαίως εννοούμενο - "βλαχιά". Η κακοποίηση των δημοτικών τραγουδιών από διάφορους φορείς και ανθρώπους (από τη χούντα μέχρι και τους κακόγουστους χαβαλέδες τύπου Έφη Θώδη) δικαιολογεί εν μέρει τέτοιου είδους αντιλήψεις ανάμεσα στις νεαρές ηλικίες. Το ερώτημα και η σύνδεση με τον υπό παρουσίαση δίσκο είναι το εξής: Πώς γίνεται ένα συγκρότημα να διασκευάζει σκληροπυρηνικά δημοτικά τραγούδια, που όλοι τα γνωρίζουμε λίγο ως πολύ, με τρόπο τέτοιο, που και ένα μοναδικό είδος να δημιουργεί και να σέβεται απόλυτα την παράδοση αναδεικνύοντάς την; Πώς μπορούν να συνυπάρξουν τα jazz, funky, soul, rock στοιχεία και οι αυτοσχεδιασμοί με την παραδοσιακή μουσική της Ελλάδας; Οι απαντήσεις στο ΙΙΙ, το τρίτο σκαλοπάτι των Ε-Κ-Π-Λ-Η-Κ-Τ-Ι-Κ-Ω-Ν Mode Plagal, που είναι καλύτερο από το δεύτερο (ΙΙ), που ήταν καλύτερο από το πρώτο (Mode Plagal). Τρεις κορυφαίοι μουσικοί, ο Θοδωρής Ρέλλος, ο Κλέων Αντωνίου και ο Τάκης Κανέλλος, μαζί με όσους προστέθηκαν στην πορεία (Μάνος Σαριδάκης, Αντώνης Μαράτος, Άγγελος Πολυχρονίου), πιάνουν τα κρουστά, τα σαξόφωνα, τα κλαρινοσαξόφωνα, τις ηλεκτρικές κιθάρες, τα πλήκτρα και τα μπάσα και φτιάχνουν έναν γοητευτικό κόσμο ήχων και ρυθμών πάνω σε πασίγνωστες παραδοσιακές μελωδίες και στίχους. Οι Mode Plagal είναι ένα από τα καλύτερα συγκροτήματα της χώρας επειδή τα μέλη του έχουν 5 βασικά χαρακτηριστικά: ταλέντο, φαντασία, όρεξη, εμπειρία/γνώσεις και αγάπη για αυτό που κάνουν. Αν δεν τους ξέρετε, προσπεράστε το κακόγουστο εξώφυλλο και την ατυχή, άνευρη συμμετοχή της Θεοδοσίας Τσάτσου και ακούστε το III. Μετά ακούστε και τους υπόλοιπους δίσκους τους...

14. Στη γιορτή της φαντασίας - Ρόδες (Archangel Music, 7/2005)

Εκτίμησα βαθιά τη στιχουργική και την καταγγελία των Active Member. Ταυτόχρονα με απωθούσε πάντα από το low bap, που αυτοί δημιούργησαν, οι μονότονες και ανέμπνευστες συνθέσεις και φυσικά η λογική περιχαράκωσης και φανατικής προσήλωσης στο "κίνημα" αυτό (έριδες, αποχωρήσεις, επιχειρηματολογία σαν να ακούς πολιτικές νεολαίες να τσακώνονται, συνθήματα, τσακωμοί σε συναυλίες κλπ κλπ). Φυσικά ούτε λόγος για το πόσο σιχαίνομαι το ξεπατίκωμα του αμερικάνικου R'n'b από ντόπιους μιμητές (πόσο γραφικό μοιάζει στην Ελλάδα το κάμπριο με τσίτα τη μουσική και τις καλλονές με γούνες και καυτά σορτσάκια δίπλα σε νεαρούς με στραβά καπέλα και χρυσές αλυσίδες στο λαιμό...). Πώς θα γίνει λοιπόν να κρατήσω τον ψαγμένο, καταγγελτικό στίχο και να προσθέσω πιο ευφάνταση σύνθεση, χωρίς ταυτόχρονα να χρειάζεται να φοράω παντελόνι κάτω από τη μέση; Τη λύση ήρθε να μου τη δώσει το συγκρότημα Ρόδες εκεί γύρω στο 2006.

Η αποχώρηση του Νικήτα Κλιντ από τους Active Member και η δημιουργία των Ρόδες από τον ίδιο αποδείχθηκε ευεργετική, αφού συνετέλεσε στη δημιουργία μίας φρέσκιας πρότασης για το βαλτωμένο ελληνικό hip-hop. Πολύ πιο "τραγουδένια" (sorry για το αδόκιμο), πολύ πιο προσεγμένα συνθετικά τα τραγούδια των Ρόδες. Με τη συμβολή του πρώην Magic de Spell Άρη Ζαρακά στις κιθάρες να είναι νομίζω καθοριστική, οι Ρόδες κρατούν την κλασική φόρμα του ελληνικού hip-hop στο στίχο αλλά προσθέτουν πολλές επιρροές και μπόλικη φαντασία (και... φασαρία) στις μουσικές τους. Στοιχεία rock, dub, electronica, reggae, ska και διάφορα samples, όλα αυτά σε μία ευφυέστατη συρραφή που καθιστά κάθε προσπάθεια εύρεσης ετικέτας αποτυχημένη.

Στη Γιορτή της φαντασίας, τον πρώτο τους δίσκο, οι στίχοι τα λένε έξω από τα δόντια και τσούζουν. Τίποτα δεν μένει όρθιο από την επέλαση των Ρόδες. Σε κάθε τραγούδι ανακαλύπτεις πολλά διαφορετικά πράγματα (μέχρι και ένα κυπριακό παραδοσιακό "κανιβάλισαν"). Για τις συνθέσεις έκανα μια προσπάθεια να δώσω ένα στίγμα παραπάνω. Άκρως επιτυχημένες και οι συμμετοχές στο δίσκο, ειδικά αυτή των Ενδελέχεια στο "Άλλη μια στατιστική" (το λατρεύω αυτό το τραγούδι, το πλήρες ξεγύμνωμα του σύγχρονου μικροαστού!), αλλά και αυτή της Ελευθερίας Αρβανιτάκη στο "σουξέ" του δίσκου "Φοβάμαι" που τους έκανε πανελλαδικά γνωστούς.

Οι Ρόδες ήρθαν να καλύψουν ένα κενό στην ελληνική μουσική και προσωπικά θεωρώ ότι μαζί με τους Mode Plagal, τους Locomondo και τους Maraveyas Ilegal (και άλλους που μάλλον αγνοώ), παρόλες τις σημαντικές διαφορές μεταξύ τους, είναι ό,τι πιο ζωντανό και καινοτόμο έχει το ελληνικό τραγούδι στους κόλπους του.

13. Από δω και πάνω - Γιάννης Αγγελάκας & Οι Επισκέπτες (All together now, 2005)

Οι αναζητήσεις και οι πειραματισμοί του Γιάννη Αγγελάκα στη μετά-Τρύπες εποχή άλλοτε τραβούν την προσοχή μου και άλλοτε με κάνουν να αναρωτιέμαι τι βρίσκουν οι κριτικοί και τον αποθεώνουν. Στον δίσκο "Από δω και πάνω" ισχύει το πρώτο. Πάντα επηρεασμένος από την παράδοση και το ρεμπέτικο, ο Αγγελάκας είναι σε αυτόν τον δίσκο απελευθερωμένος και ορεξάτος για αναζητήσεις νέων δρόμων όσο ποτέ άλλοτε. Με μια μεγάλη παρέα φοβερών μουσικών, που κατανόησαν απόλυτα τις εκφραστικές ανάγκες και τις αναζητήσεις του θρύλου του ελληνικού ροκ, έφτιαξαν όλοι μαζί έναν κομβικό για τα Zeros δίσκο. Πέντε χρόνια μετά τη συμμετοχή του στο "Βραχνό προφήτη" του Θανάση Παπακωνσταντίνου, όπου μάλλον μπήκε μέσα του το σαράκι του... "απο δω και πέρα τι;" και σχεδόν ταυτόχρονα με τις ακόμη πιο πειραματικές αναζητήσεις του παρέα με τον Νίκο Βελιώτη (Οι Ανάσες των Λύκων), το Απο δω και πάνω μοιάζει πράγματι με κόμβο. Τι νόημα θα είχε το ταξίδι χωρίς ρίσκα ε; "Μου λεν αν φύγω από τον κύκλο θα χαθώ / στα όρια του μοναχά να γυροφέρνω / Και πως ο κόσμος είν' ανήμερο θεριό / κι όταν δαγκώνει εγώ καλά είναι να σωπαίνω / Κι όταν φοβούνται πως μπορεί να τρελαθώ / μου λεν να πάω κρυφά κάπου να κλάψω / Και να θυμάμαι πως αυτό το σκηνικό / είμαι μικρός, πολύ μικρός για να τ' αλλάξω"

12. Οι περιπέτειες ενός προσκυνητή - Αλκίνοος Ιωαννίδης (Universal, 7/2003)

Ακόμα θυμάμαι τη μέρα που τον αγόρασα. Τον άκουγα από την αρχή μέχρι το τέλος πολλές φορές, για πολλούς μήνες. Δεν είναι κάτι το ιδιαίτερο ως προς τις συνθέσεις (αν εξαιρέσεις το μικρό διαμάντι Απόγευμα στο δέντρο), αλλά σε επίπεδο στίχων (Γιατί δεν έρχεσαι ποτέ) και κυρίως ενορχηστρώσεων (άψογη δουλιά στον τομέα αυτό) ο Ιωαννίδης είναι καινοτόμος και ψάχνεται με νέα πράγματα. Εξι χρόνια μετά και έχοντας ακούσει πλέον τον επόμενό του δίσκο (Νεροποντή) νομίζω ότι οι κλασικές αναφορές και οι (εν)ορχηστρικές-χορωδιακές αναζητήσεις είχαν ξεκινήσει ήδη από τις Περιπέτειες ενός προσκυνητή. Πλην των δύο τραγουδιών που ήδη έχω αναφέρει και φυσικά είναι στα αγαπημένα μου ever, αγάπησα πολύ και το Άδειο παράθυρο και το Ο κόσμος που αλλάζει. Ο Προσκυνητής που είναι το σήμα κατατεθέν του Αλκίνοου από τότε, σημαία των "φαν" του που τότε πλήθαιναν και αυξήθηκαν τα επόμενα χρόνια πολύ και φυσικά "σουξε" του δίσκου, με συντρόφευσε για πολλή καιρό αλλά κάπου το ξέχασα, αν και είναι πράγματι ένα πολύ όμορφο τραγούδι. Πολύ καλός δίσκος από έναν καλλιτέχνη που μονίμως ψάχνεται δημιουργικά.

11. Χειμωνανθός - Γιάννης Χαρούλης (ΕΜΙ, 2006)

Χειμώνα του τάδε έτους (δεν θυμάμαι τώρα ακριβώς, 2003, 2004 κάπου εκεί). Βλέπω το γνωστό τηλεοπτικό ξεφάντωμα για τους ομογενείς και όσους μένουν μέσα τα Σαββατόβραδα "Στην υγειά" μας, στη ΝΕΤ. Ξαφνικά μια ντροπαλή και γλυκύτατη νεαρόφατσα ανεβαίνει και τραγουδάει διάφορα κρητικά (Ξυλούρη, Μαρκόπουλο κ.ά.). Μένω με το στόμα ανοιχτό από την καθαρότητα της φωνής και τις ερμηνείες γενικώς. Ε να πω την αμαρτία μου έπεσα κι εγώ στο μοιραίο της εξέτασης των ομοιοτήτων με τον αξέχαστο Αρχάγγελο της Κρήτης. Η σχετική ομοιότητα όντως ανατρίχιαζε κάπως, ειδικά τότε που ήταν νεαρότερος. Ο λόγος τόση ώρα για τον Γιάννη Χαρούλη. Έκτοτε είχα τη χαρά να τον δω στη Σχολή μου σε συναυλία με τον Πασχαλίδη (έβαλα κι εγώ το χεράκι μου για να γίνει...) αλλά και στο μουσικό στέκι των φοιτητικών μου χρόνων, το Συρμό, μαζί με την συντοπίτισσά του και επίσης αγαπημένη Μαρία Λούκα. Επίσης έκτοτε είχα ένα μόνιμο άγχος για το "πού θα πέσει" αυτή η φωνή, τι θα επιλέξει να κάνει και κυρίως ποιό θα είναι το πρώτο της δισκογραφικό αποτύπωμα. Αυτό το τελευταίο λοιπόν ήταν ο Χειμωνανθός. Ένας δίσκος που, αν εξαιρέσεις την πολυσυλλεκτικότητα (λίγο Κρήτη, λίγο έντεχνο, λίγο μπαλάντα, άντε κι ένα ραπάρισμα) και κανα δυο μετριότητες, κατά τα λοιπά είναι να τον πιείς στο ποτήρι. Το σίγουρο είναι ότι ανέδειξε μια σπουδαία φωνή που θα μας απασχολεί για πολλή καιρό. "Ένα γύρο το φεγγάρι" (θεσπέσιο! by Δανάη Παναγιωτοπούλου), "Βοσκαρουδάκι αμούστακο", "Χειμωνανθός", "Βρέχει", "Σύννεφα του γυαλού", επανεκτέλεση του "Στις χαραυγές ξεχνιέμαι", όλα αγαπημένα και "λιωμένα" στο παίξιμο. Μία κρυστάλλινη, εκφραστική φωνή με πανέμορφο βιμπράτο έκανε το καλό το ποδαρικό και συνεχίζει με την ίδια προσήλωση στον καλό το δρόμο... (=περιμένει εδώ και 2.5 χρόνια τον Θανάση Παπακωνσταντίνου για να κάνει τον δεύτερό του δίσκο...) :-)

Οι καλύτεροι δίσκοι των 00s (Θέσεις 16 έως 20)

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι της δεκαετίας του 2000

(ή αλλιώς των 00s ή των Zeros ή του '00)

Θέσεις 16 έως 20:

20. Avatar - Monika (Archangel, 6/2008)

Αν και φανατικός του ελληνικού στίχου, μπορώ να πω ότι τούτος δω ο αγγλόφωνος δίσκος, που τρέλανε κόσμο και κριτικούς, με άγγιξε αρκετά και με υποχρέωσε να ρίξω ένα βλέφαρο (ένα αυτί καλύτερα...) σε αυτήν την ταχέως αναπτυσσόμενη - νεανική κατά κύριο λόγο - σκηνή. Ε δεν νομίζω να θέλεις και ιδιαίτερες αναλύσεις. Και τι δεν έχει γραφεί κατά καιρούς για τη Μόνικα και τον πρώτο της δίσκο "Avatar". Αποθέωση κανονική. Εγώ αυτό που κράτησα είναι κάποια πολύ όμορφα τραγούδια (το "Over the hill" λ.χ. με μαγεύει ακόμα), εξαιρετικές ιδέες στην ενορχήστρωση με υποσχέσεις για το μέλλον και μια ενδιαφέρουσα φωνή μιας μόλις 22χρονης τραγουδοποιού. Τα υπόλοιπα θα τα δείξει ο χρόνος... Α κράτησα και μια απορία. Όλοι αυτοί οι φαν του ελληνικού τραγουδιού με αγγλικό στίχο που λένε ότι απορρίπτουν την "κλάψα" του έντεχνου, τι ξεσηκωτικό και εξωστρεφές βρίσκουν σε δίσκους σαν το Avatar; (άσχετο με την αξία του δίσκου αυτό, αλλά την έχω καιρό αυτήν την απορία)

19. Reflections (music by Manos Hadjidakis) - Raining Pleasure (EMI, 4/2005)

Ο δίσκος που έφερε κάτι ελληνομανείς (εννοώ με εμμονή στον ελληνικό στίχο) σαν τον γράφοντα κοντά στο αξιόλογο αγγλόφωνο συγκρότημα από την Πάτρα και ταυτόχρονα ξένισε και απομάκρυνε κάποιους από τους fans τους. Η πιο σπουδαία υπηρεσία του δίσκου όμως είναι ότι πολλής νεαρόκοσμος ήρθε κοντά στον Μάνο Χατζιδάκι με όχημα τη ματιά των Raining Pleasure στις συνθέσεις του σπουδαίου συνθέτη.

Κάποιες από τις ωραιότερες μελωδίες του Χατζιδάκι βρίσκονται λοιπόν στο Reflections, υπό το πρίσμα των Raining Pleasure που προσέγγισαν με εξαιρετικό τρόπο τα 8 τραγούδια με αγγλικό στίχο και τα δύο ορχηστρικά που κατέθεσε ο συνθέτης στον ομώνυμο δίσκο του το 1969 στη Νέα Υόρκη, σαν αποτέλεσμα της τριβής του με την pop και την rock που ήταν σε ιδιαίτερη άνθιση εκείνη την περίοδο στις ΗΠΑ (όπου διέμενε και ο ίδιος από το '66 μέχρι το '72) και όχι μόνο. Τραγούδια κλασικά πλέον, οικουμενικά και ταυτόχρονα "ελληνικά". Κάποια από αυτά άλλωστε τα γνωρίσαμε και με ελληνικό στίχο αρκετά αργότερα (Κεμάλ, Περιμπανού, Η Προσευχή του Ακροβάτη, Χελιδόνι στο κλουβί κ.ά.). Oι Raining Pleasure κατάφεραν με το παίξιμό τους να κάνουν τα τραγούδια αυτά να φαίνονται σαν... χτεσινά κι ας έχουν σχεδόν 40 χρόνια ζωής. Ένας πραγματικά σπουδαίος δίσκος!

18. Οίκος Αντοχής - Δανάη Παναγιωτοπούλου (Καθρέφτης, 2007)

Από τους δύο πρώτους προσωπικούς δίσκους της Δανάης Παναγιωτοπούλου, που αμφότεροι κυκλοφόρησαν στο δεύτερο μισό των Zeros, επέλεξα τον πρώτο, τον Οίκο Αντοχής, για τη λίστα μου για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον, γιατί με αυτόν έσκασε ξαφνικά σαν βόμβα στα μυαλά μας η αιχμηρή πένα και η αντισυμβατική συνθετική ευφυϊα της Δανάης Παναγιωτοπούλου που είναι μία από τις λίγες νεότερες τραγουδοποιούς με καινοτόμα πρόταση μέσα στα Zeros (εκτός των ορίων του εντεχνο-λαϊκού ρεύματος δηλαδή). Δεύτερον, διότι ο έτερος προσωπικός της δίσκος Homo logotypus, αν και κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι ακόμη πιο "εξελιγμένος" και ως εκ τούτου καλύτερος του πρώτου, "ατύχησε" να εκδωθεί την Άνοιξη του 2009 κι έτσι δεν έχουμε προλάβει να τον "χωνέψουμε" καλά και να τον κρίνουμε με την σχετική ασφάλεια μιας κάποιας απόστασης (δυστυχώς στα best of μιας δεκαετίας, οι δίσκοι που βγήκαν την τελευταία χρονιά πάντα "αδικούνται" καθώς δεν μπαίνουν ούτε στην απερχόμενη, ούτε στην επερχόμενη δεκαετία...). Όπως και να' χει θεωρώ και τους δύο αυτούς δίσκους της Παναγιωτοπούλου εξαιρετικούς, άξιους της προσοχής μας και σίγουρα από τα καλύτερα έργα της δεκαετίας.

Ο Οίκος Αντοχής δεν έχει το ραδιοφωνικό σουξέ. Δεν φτιάχτηκε έτσι κι αλλιώς με τέτοιο σκοπό. Δεν έχει καν ένα τραγούδι που να ξεχωρίζει και να τραβάει την προσοχή έναντι των υπολοίπων. Όλα τα τραγούδια έχουν την ίδια βαρύτητα. Η κοφτερή σαν ξυράφι γραφή της Δανάης Παναγιωτοπούλου σού βάζει δύσκολα εξ αρχής, αν και μετά τις πρώτες ακροάσεις έχεις αρχίσει να ανακάθεσαι στην καρέκλα σου αφού αυτά που ακούς σε αφορούν και τα ξέρεις από πρώτο χέρι (ειδικά αν είσαι 30 και κάτω). Με λιτότητα και jazz αναφορές ανάμεσα σε δύο πιάνα (Άγγελος Αγγέλου, Παντελής Ραβδάς) και με μια λεπτή ειρωνεία που προκύπτει τόσο από τους στίχους όσο και από τα "σχόλια" των συνθέσεων (θα ακούσετε ένθετες μελωδιούλες από παιδικά τραγούδια κ.ά.), η Παναγιωτοπούλου κριτικάρει πολιτικά και κοινωνικά με έναν διόλου βαρύγδουπο τρόπο και μια πολύ "ύπουλη" αθωότητα. Πραγματικά σπουδαίοι στίχοι από μία εξαιρετική περίπτωση νεότερης τραγουδοποιού.

17. Μόνο νερό στη ρίζα - Χρήστος Θηβαίος (Lyra, 11/2003)

Ο πλέον "έθνικ" και "μεσογειακός" δίσκος του αγαπημένου Χρήστου Θηβαίου, που θαρρώ πως συνοψίζει καλύτερα από κάθε άλλη προσωπική του δουλιά τις επιρροές του από την περίοδο της διαμονής του στην Ιταλία. Από τη στιγμή που γοητεύομαι έτσι κι αλλιώς από την ιδιαίτερη χροιά του Θηβαίου, βρίσκω εξαιρετική την ποιητικίζουσα γραφή του και ταυτόχρονα λατρεύω τους ήχους της Μεσογείου και τις jazzy μελωδίες, δεν θα μπορούσα παρά να αγαπήσω πολύ τούτον εδώ το δίσκο που είναι και ο πρώτος προσωπικός του στη μετα Συνήθεις Υποπτοι περίοδό του. Εκπλήσσει η πανέμορφη διασκευή ενός εβραϊκού παραδοσιακού στο "Με λένε αέρα" με τις "τσιγγάνικες" κιθάρες να σε πιάνουν από το πέτο και να σε σηκώνουν ψηλά και τα καταπληκτικά φωνητικά του Βασίλη Παϊτέρη να εντυπωσιάζουν. Όλα τα κομμάτια έχουν κάτι να σου πουν και είναι όλα εμπνευσμένα από στίχους ποιητών. Κεντάει η Βάσω Δημητρίου στις κιθάρες! Πολύ καλή και προσεγμένη δισκογραφική δουλιά!

16. Μέχρι το τέλος - Νατάσσα Μποφίλιου (Μικρή Άρκτος, 3/2008)

Δεν ξέρω αν πέφτω στην παγίδα της υπερβολής και του προτρέχοντος, αλλά νομίζω ότι με αυτόν τον δίσκο αποκαλύφθηκε το εν δυνάμει πιο ενδιαφέρον δίδυμο δημιουργών μετά το Κραουνάκης-Νικολακοπούλου. Προσέξτε τη φράση "εν δυνάμει". Δεν κάνω σύγκριση, δεν κάνω ταύτιση, δεν ονοματίζω "διαδόχους" και άλλα τέτοια χαζά, αλλά σίγουρα τα τρία αυτά παιδιά που - σε καιρούς αποθέωσης της μοναχικότητας - δουλεύουν σαν ομάδα (Θέμης Καραμουρατίδης, Γεράσιμος Ευαγγελάτος, Νατάσσα Μποφίλιου) υπόσχονται πολλά (μα πάρα πολλά) με αυτόν τον δίσκο. Ξεχωρίζω πρώτα και κύρια τον καλύτερο στιχουργό των τελευταίων ετών, τον Γεράσιμο Ευαγγελάτο ("Όχι που τρέμω το σταυρό / αλλά που δεν μπορώ να βρω / χρυσά καρφιά που να αξίζουν τη θυσία / Δεν φεύγω για παληκαριά / αλλά που μου πεσε βαριά / μες στον Παράδεισο η τόση προδοσία"). Το παιδί αυτό έχει παρόν και μέλλον και δεν νομίζω ότι υπάρχει περίπτωση να μας απογοητεύσει. Γράφει με έναν τρόπο απίστευτα απλό και σύγχρονο, ψυχογραφώντας τις νεότερες γενιές και αποφεύγοντας την παγίδα της αοριστίας. Μετά πάμε στην καλύτερη νέα φωνή, τη Νατάσσα Μποφίλιου. Απίστευτες δυνατότητες (εύρος, βάθος, χροιά, χρώμα) από μία πολύ σπουδαία τραγουδίστρια που νομίζω θα μας απασχολεί για πολλά χρόνια, ειδικά αν αποφύγει τους άκρατους συναισθηματισμούς και τα γυναικεία "πρότυπα"... Το Μέχρι το τέλος ανέδειξε τελικά τη δυναμική μιας ταλαντούχας νέας φουρνιάς του ελληνικού τραγουδιού.

Οι καλύτεροι δίσκοι των 00s (Θέσεις 21-25)

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι της δεκαετίας του 2000

(ή αλλιώς των 00s ή των Zeros ή του '00)

Θέσεις 21 έως 25:

25. Το λιβάδι που δακρύζει (OST) - Ελένη Καραϊνδρου (ECM, 2004)

Μία από τις μεγάλες μου αδυναμίες, η σπουδαία συνθέτρια Ελένη Καραϊνδρου, δεν θα μπορούσε να λείπει από αυτή τη λίστα. Ο δίσκος Το λιβάδι που δακρύζει είναι μία ακόμη εργασία της για ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου. Εξαιρετικές συνθέσεις που ξεδιπλώνουν όλο το φάσμα των συναισθημάτων και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας της ταινίας, αλλά στέκονται και χωρίς αυτήν. Μινιμαλισμός, σύγχρονη προσέγγιση σε κλασικές φόρμες και επιρροές από Jan Garbarek, σε έναν καθόλα συγκινητικό και σαγηνευτικό δίσκο.

24. Γρήγορα η ώρα πέρασε - Νίκος Ξυδάκης / Ελευθερία Αρβανιτάκη (Universal, 10/2006)

Στο νόημα σε βάζει εξ αρχής το ορχηστρικό που ανοίγει το δίσκο, αφού σε πείθει ότι ο Νίκος Ξυδάκης συναντήθηκε ξανά με την έμπνευση. Ακολουθούν 14 κομμάτια με τις ερμηνείες της Ελευθερίας Αρβανιτάκη (και τη συμβολή και του ίδιου του συνθέτη σε κάποια από αυτά) σε μελοποιημένα από τον Ξυδάκη ποιήματα της Σαπφούς, του Διονύση Καψάλη, ένα του Κ.Χ. Μύρη και ένα του Κώστα Καρυωτάκη. Διάχυτος ερωτισμός, συναίσθημα, μουσική μυσταγωγία και εξαιρετικές ερμηνείες πάνω σε πραγματικά σπουδαίους στίχους. Δύσκολο εγχείρημα, πετυχημένο αποτέλεσμα. Ξεχωρίζουν τα αριστουργηματικά Οσ' άστρα γύρω βρίσκονται, Ιλισός και Το τελευταίο ταξίδι. Ο δίσκος Γρήγορα η ώρα πέρασε είναι πέρα από κάθε αμφιβολία ό, τι καλύτερο παρουσίασε ο Νίκος Ξυδάκης μέσα στα 00s. Το ίδιο θα πω και για την Αρβανιτάκη, παρότι τα μέτρια - κατά τη γνώμη μου - πασίγνωστα "σουξέ" που έκανε μέσα στη δεκαετία αυτή βρίσκονται σε άλλους, πιο εμπορικούς δίσκους της, οι οποίοι όμως υπολείπονται σε ποιότητα του Γρήγορα η ώρα πέρασε.

23. Τα μυστικά του κήπου - Νίκος Κυπουργός (Σείριος - Universal, 3/2001)

Έπεσα πάνω σε αυτόν τον δίσκο τυχαία, ψάχνοντας για τις "συμμετοχές" (παράλληλη δισκογραφία) αγαπημένων μου καλλιτεχνών όπως ο Θηβαίος, ο Β. Παπακωνσταντίνου κ.ά. Και δεν είναι τυχαίο ότι μέσα από αυτή τη διαδικασία αναζήτησης έπεσα πάνω στα Μυστικά του Κήπου, καθώς οι συμμετέχοντες σε αυτόν τον δίσκο είτε ως στιχουργοί για τις συνθέσεις του Κυπουργού, είτε ως ερμηνευτές είναι πολλοί και σημαντικότατοι. Ενδεικτικά αναφέρω: Γκανάς, Δημητρούκα, Δαγδέλης, Ξ. Καλογεροπούλου, Καρασούλος, Νικολακοπούλου, Θ. Παπακωνσταντίνου, Μαυρίκιος σε επίπεδο στιχουργών. Φαραντούρη, Σαββόπουλος, Αλεξίου, Γιαννάτου, Β. Παπακωνσταντίνου, Κατσιμιχαίοι, Πασπαλά, Κανά, Σακκάς, Θηβαίος, Αλκ. Ιωαννίδης κ.ά. σε επίπεδο ερμηνευτών. Τον δίσκο ίσως τον δείτε υπό την ταμπέλα της κατηγορίας "παιδικά". Στην ουσία μιλάμε για ένα χατζιδακικής ποιότητας και αισθητικής έργο, αρκετά κοντά στην ιστορική Λιλιπούπολη όπου άλλωστε ο Κυπουργός συμμετείχε. Ένας δίσκος που παίρνει πολύ σοβαρά την υπόθεση "παιδικό τραγούδι" και ακούγεται με την ίδια μαγεία τόσο από το παιδί όσο και από τους γονείς του. Ήχοι και χρώματα μέσα από υπέροχες συνθέσεις και στίχους που έγραψε κατά καιρούς ο Κυπουργός για παιδικές θεατρικές παραστάσεις. Τα "Βλέφαρό μου", "Απ' τα κουμπάκια ανάμεσα", "Το τραγούδι της πεντάμορφης", "Ο μικρός πρίγκιπας", "Ήλιε μου", "Πόσα ο ύπνος θα του φέρει" είναι μερικά μόνο από τα θαυμαστά μυστικά του κήπου που περιποιήθηκε ο Νίκος Κυπουργός. Ευτυχώς παρατηρώ ότι τα τελευταία χρόνια φτιάχνονται κι άλλοι τέτοιοι "παιδικοί" δίσκοι, ανάμεσα στη σαβούρα που πάντα επικρατεί στο είδος αυτό...

22. Ο ξιπόλητος πρίγκιπας - Χαϊνηδες (Music Box International, 12/2000)

Διατηρώντας την ορθογραφία των... τρελοκρητικών και εξαίρετων Χαϊνηδων, ήρθε η ώρα να μιλήσουμε για τον πρώτο έντονα παραδοσιακό δίσκο της λίστας μας, τον "Ξιπόλητο Πρίγκιπα". Η πιο αξιόλογη δουλιά τους μέσα στα Zeros, την οποία εξέδωσαν στην αυγή της δεκαετίας (2000) και κατάφεραν έτσι να μπουν στον... πίνακα των δημιουργών που επηρέασαν θετικά και έντονα τα μουσικά πράγματα της χώρας τα τελευταία 10 χρόνια. Στον δίσκο αυτό οι Χαϊνηδες προχωρούν ένα βήμα παραπέρα, πατώντας μεν γερά στην κρητική λύρα και τον μουσικό πλούτο της ιδιαίτερης πατρίδας τους, κάνοντας δε δειλή αλλά επιτυχημένη κίνηση προς πιο ξεκάθαρα λαϊκά μοτίβα (χασάπικο, ζεϊμπέκικο) μέσα από κάποια τραγούδια (Όλοι μου λεν πως έχω μάτια δακρυσμένα, Δε σ' αδικώ, Ο ξένος), αλλά και προς πλην Κρήτης παραδοσιακές μουσικές σε κάποια άλλα. Εκπλήσσει θετικά η χρησιμοποίηση και "τακτοποίηση" μιας πλειάδας οργάνων, μεταξύ των οποίων βιολόλυρα, μπεντίρ, λαούτο κρητικό, λαούτο πολίτικο, στάμνα, ταμπουράς κ.ά . Ένα άκουσμα που σε ταξιδεύει μέσα στην παράδοση με έναν τρόπο αυθεντικό αλλά και πιο.. "έντεχνο" και την ποιότητα ενός εκ των κορυφαίων σύγχρονων παραδοσιακών συγκροτημάτων. Με απλότητα και διάθεση αφηγηματική για πράγματα του παρελθόντος, αλλά και κρι(η)τική ματιά για το σήμερα, ο Ξιπόλητος Πρίγκιπας διηγείται με όμορφο τρόπο τις ιστορίες του. Και μόνο για την Τίγρη δια στόματος Ψαραντώνη, αυτός ο διπλός δίσκος των 20 τραγουδιών αξίζει τα λεφτά του!

21. Πεθαίνοντας στην Αθήνα - Σταμάτης Κραουνάκης (Λυχνία, 12/2006)

Υπό φεγγάρια σκοτεινά κάνει τη διαδρομή του ο δίσκος αυτός, περνώντας από τα σοκάκια, μακριά από τις λουσμένες στο φως λεωφόρους του ραδιοφώνου και του μουσικού τύπου. Ή μπορεί να τυχαίνει εγώ να μην πετυχαίνω αναφορές σε αυτόν. Ξέρω πάντως ότι μιλάμε για μία ωδή στον έρωτα, με την τρυφερότητα, το συναισθηματισμό και τις εντάσεις που του πρέπουν. Αριστοτεχνικό παίξιμο από τους σολίστες της Οχρήστρας Ποικίλης Μουσικής της ΕΡΤ, εξαιρετικός ο Γιάννης Χριστοδουλόπουλος στο πιάνο (μα του έμεινε κάτι από τότε αυτού του παιδιού; άσχετο) και τρεις γυναικείες φωνές σε νεαρή ηλικία (Νατάσσα Μποφίλιου, Ερωφίλη, Ρίτα Αντωνοπούλου) να πλαισιώνονται από τις μοναδικές ερμηνείες του Νίκου Κουρουπάκη και του ίδιου του Σταμάτη Κραουνάκη. Εκείνοι οι στίχοι της Μυρτιώτισσας στο ομώνυμο τραγούδι είναι καθηλωτικοί και ευχαριστώ τη μνήμη μου και τη "listmania" των Zeros που με "ανάγκασαν" να ψάξω για τα κορυφαία της δεκαετίας και να ξαναθυμηθώ αυτόν τον δίσκο και αυτήν την ποίηση... Δεν αντέχω, θα την κοτσάρω ολάκερη τη Μυρτιώτισσα:

Έρωτας να 'ναι ή συφορά,
που κάποιου αγγέλου
τα φτερά που έχει φορέσει
κι έρχεται ακόμη μια φορά
με τέτοια δώρα
τρυφερά να με πλανέσει

Έρωτας να 'ναι η σιωπή
που όταν σε βλέπω
μου το κλει γλυκά το στόμα
κι όταν μείνω μοναχή
στέκω βουβή κι εκστατική
ώρες ακόμα

Μα ό,τι και να 'ναι το ποθώ
και καλώς να 'ρθει το κακό
που είναι από σένα
θα γίνει υπέρτατο αγαθό
στα πόδια σου αν θα σωριαστώ
τ' αγαπημένα

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι των 00s (Θέσεις 26 έως 30)

Όπως έχουμε τονίσει και άλλοτε, εντελώς ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΑ και λαμβάνοντας υπόψη τη λειψή μου ενημέρωση, τις λειψές μου γνώσεις, τη μονομέρεια που επιβάλει το προσωπικό γούστο κλπ κλπ κλπ... μπορείτε από σήμερα να διαβάζετε τη λίστα μου με τους καλύτερους - κατά τη γνώμη μου - δίσκους της δεκαετίας που φεύγει. Η λίστα των 30 δίσκων θα ανέβει σε 6 ποστ των 5 δίσκων το καθένα, με σύντομα σχόλια για καθέναν από αυτούς. Μια απλή προσπάθεια για αναδρομή σε αγαπημένες μου στιγμές της ελληνικής δισκογραφίας των 00s.

Να δηλώσω εξ αρχής επίσης, ότι καθόλου δεν μ' αρέσουν οι κατατάξεις στην τέχνη (πρώτο, δεύτερο, τρίτο κλπ), αλλά επιχειρώ έστω και συμβατικά να βάλω, για πρώτη φορά φέτος, μία εντελώς ανούσια αρίθμηση, που σημαίνει ότι ο δίσκος στη θέση 3 πχ δεν είναι κατ' ανάγκη καλύτερος από αυτόν στη θέση 15 (τι σημαίνει άλλωστε "καλύτερος" - και άλλες τέτοιες φιλοσοφικές αναζητήσεις...). Πάμε λοιπόν!

Οι 30 καλύτεροι δίσκοι της δεκαετίας του 2000

(ή αλλιώς των 00s ή των Zeros ή του '00)

Θέσεις 26 έως 30:

30. Γέφυρες - Διονύσης Τσακνής (Sony Music-BMG, 5/2002)

Δεν πρόκειται για κάτι το εξαιρετικό στη σύνθεση και τις ερμηνείες. Μάλλον αναμάσημα κουρασμένων pop-rock μοτίβων, με μικρές μόνο εκπλήξεις κυρίως στην ενορχήστρωση κάποιων κομματιών και τις συμμετοχές (Κραουνάκης, Μητροπάνος, Μεράντζας, Μακεδόνας). Θα μου πείτε "ε και γιατί τον βάζεις στη λίστα;". Για έναν κυρίως λόγο. Για τους χειμαρρώδεις, καυστικούς και με αντισυμβατικά ερωτικές πτυχές στίχους του κορυφαίου Κώστα Τριπολίτη, που με τις "Γέφυρες" επέστρεψε στη δισκογραφία μετά από 10 χρόνια. Εκείνο το "Το κοινό είναι κενό" ακόμα ηχεί στα αυτιά μας και ξύνει την άκρη της λόγχης του πάνω στα μυαλά-μαρμελάδα ημών που συναποτελούμε το σεβάσμιο "κοινό"... Και τελικά "Αυτά που λες, εσύ τα λες ή σου τα λένε να τα πεις;"...

29. Άλλη μια μέρα - Παύλος Παυλίδης & B-Movies (Archangel, 7/2006)

Δεν μπορώ να μην παραδεχτώ ότι τελικά ο Παύλος Παυλίδης αφήνει έντονα το στίγμα του στη δεκαετία, αφήνοντας πρώτα κι αυτός πίσω του την εποχή των Ξύλινων Σπαθιών και των ελληνικών ροκ γκρουπ. Τελικά υπερίσχυσε μέσα μου ο δεύτερος προσωπικός του δίσκος "Άλλη μια μέρα" έναντι του επίσης αξιόλογου "Αφού λοιπόν ξεχάστηκα" (2004). Πλαισιωμένος από την ενδιαφέρουσα μπάντα B-Movies, καταθέτει μία πιο... ηλεκτρονική πρόταση μέσα από τραγούδια με εσωτερικό στίχο, αρκετή μελαγχολία και ματαιότητα. Ο Παυλίδης με αυτές του τις κινήσεις μέσα στα 00s χαράσσει με ειλικρινή διάθεση τον νέο του δρόμο, μέσα από πιο εσωστρεφείς δουλιές που αποπνέουν όμως μια φρεσκάδα και μια εξέλιξη στα εκφραστικά μέσα. Υπάρχουν και τα αρνητικά όπως η μονοτονία στην ερμηνεία, τα "μασημένα" λόγια, η μελαγχολία, η εσωστρέφεια, η ομφαλοσκόπηση, αλλά γενικά ο Παυλίδης νομίζω ότι κερδίζει το στοίχημα της μετά Ξύλινα Σπαθιά παρουσίας του.

28. Πόσο σ' αγαπώ - Σταμάτης Κραουνάκης (Λυχνία, 9/2007)

Ένας ιδιαίτερος δίσκος όπου ο Κραουνάκης ανακατεύει με επιτυχία υλικά από διάφορα μουσικά είδη προσφέροντας ένα ποτό που άλλοτε μοιάζει με δροσιστικό κοκτέιλ μέσα σε καρπούζι και άλλοτε με "τσάι καυτό και δυο ζαχαρωτά". Εκτός από τα προφανή τηλεοπτικά "σουξέ" ("Επτά πεθερές", "Πόσο σ' αγαπώ" και τη διασκευή των Εμιγκρέ στα "Κοκκινα γυαλιά") θα βρείτε πολλά "κρυμμένα" διαμαντάκια όπως το εκπληκτικό "Χρόνια σαν τριαντάφυλλα" σε στίχους Ελευθερίου και μοναδική ερμηνεία Κραουνάκη ή το ατμοσφαιρικό και ψυχωμένο "Βραχυκύκλωμα". Ο Κραουνάκης σε ρόλο κύριου ερμηνευτή των συνθέσεών του, σε κερδίζει με την αμεσότητα και το συναίσθημα που βγάζει. Το καταλαβαίνει αυτό κανείς και από τις ερμηνείες του σε παλιές, τεράστιες επιτυχίες του ("Πάτωμα", "Ροζ γραβάτα", "Κάστρο") που τις έχουμε ταυτίσει με την Πρωτοψάλτη. Για μένα που εκτιμώ τον "Κραου" όχι μόνο σαν δημιουργό (αυτονόητο αυτό) αλλά και σαν ερμηνευτή, τούτος ο δίσκος είναι από τους καλύτερους των τελευταίων 10 ετών.

27. Misuse - Misuse (Puzzlemusic, 5/2008), OST

Οι διαφοροποιήσεις της rock και οι νέες τάσεις και ρεύματα και όλα αυτά που περιγράφονται με δενδροειδείς κατηγοριοποιήσεις και ευφάνταστες "ταμπέλες" (post rock, alternative, garage κλπ κλπ) και έρχονται κυρίως από τη Βρετανία και τις ΗΠΑ, δεν είναι καθόλου μέσα στις μουσικές μου αναζητήσεις και ενδιαφέροντα προς το παρόν. Ωστόσο, από εντελώς τυχαίο γεγονός, άκουσα τον δίσκο "Misuse" του ομώνυμου συγκροτήματος και πραγματικά ενθουσιάστηκα! Μιλάμε για ένα πλήρες, γοητευτικότατο ηχητικό αποτέλεσμα, με βάση δυνατές κιθαριστικές φόρμες, ξεσπάσματα, έντονες rock αναφορές, σε ένα μουσικό ταξίδι (διόλου κλισέ, πραγματικά ταξιδεύεις ακούγοντας αυτόν τον δίσκο) που δεν σταματά να σε συγκινεί και να σου δημιουργεί εικόνες από το πρώτο μέχρι το τελευταίο λεπτό! Οι γνώστες κάνουν λόγο για το καλύτερο ελληνικό post-rock συγκρότημα, που δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τα προβεβλημένα του εξωτερικού. Τους πιστεύω! Αν μου έβαζες να ακούσω τον δίσκο χωρίς να μου πεις ποιοί είναι οι δημιουργοί του, θα έπαιρνα όρκο ότι είναι κάποιο μεγάλο συγκρότημα του εξωτερικού. Σημειώστε ότι το 5μελές γκρουπ Misuse αποτελείται από νεότατους (κάτω των 30) Έλληνες μουσικούς και αν έχετε την ευκαιρία φροντίστε να τους ακούσετε.

26. Η ευτυχία είναι αυτό... - Μανώλης Φάμελλος (Warner music, 11/2000)

Ίσως η κορυφαία στιγμή του Φάμελλου στη δισκογραφία. Ένας εξαιρετικός pop-rock δίσκος, όπου στίχοι και συνθέσεις ευτυχούν να είναι καλά συνταιριασμένα από τον δημιουργό τους. Καλοδουλεμένο album που πιστοποιεί την ικανότητα του Μανώλη Φάμελλου να φτιάχνει όμορφες μελωδίες που δεν χάνονται μέσα στους ρυθμούς, αλλά αντίθετα δένουν όμορφα. Υφέρπουσες επιρροές από την ελληνική παράδοση με σαφείς αναφορές στη δυτική (pop και όχι μόνο) μουσική. Αξιολογότατες και οι ενορχηστρωτικές ιδέες όπως αποτυπώνονται στο αποτέλεσμα! Όσο για τους στίχους; Η ευτυχία είναι αυτό που περιμένουμε να ρθει... ένα μεγάλο φωτεινό καλοκαίρι...