Κρυμμένα διαμάντια #7 - Τρία τραγούδια του Βασίλη Παπακωνσταντίνου

Στη μηνιαία, σταθερή στήλη με τίτλο "Κρυμμένα διαμάντια" θα παρουσιάζονται τραγούδια που ουδέποτε έγιναν "σουξέ", αλλά παρολαυτά είναι αξιόλογα και τίποτα δεν έχουν να ζηλέψουν από άλλα που είναι γνωστά σε όλους. Τραγούδια που ατύχησαν να μην πολυπαίζονται από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς, τραγούδια που θεωρούνταν "συμπληρώματα" για να κλείσει η 14άδα ή 12 άδα ενός δίσκου, τραγούδια που και οι ίδιοι οι τραγουδιστές, στων οποίων την προσωπική δισκογραφία ανήκουν, δεν τα στήριξαν στις ζωντανές τους εμφανίσεις. Ψάχνουμε και βρίσκουμε λοιπόν "διαμάντια στα σκουπίδια και στον υπόνομο", όπως λέει και η Μαριανίνα Κριεζή. Ψάχνουμε για τα λεγόμενα "αδικημένα τραγούδια".

Με αφορμή τη συμπλήρωση 35 χρόνων από το ξεκίνημα του Βασίλη Παπακωνσταντίνου στη δισκογραφία και τις ζωντανές εμφανίσεις, είπα στη σημερινή ανάρτηση της στήλης "Κρυμμένα διαμάντια" να παρουσιάσω τρία τραγούδια του αγαπημένου τραγουδιστή που τα θεωρώ κάπως αδικημένα.

Βεβαίως η επιλογή δεν ήταν καθόλου εύκολη. Ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου έχει μια τεράστια σε όγκο δισκογραφία και έχει ερμηνεύσει πάνω από 500 τραγούδια. Τεράστια είναι και η παράλληλη δισκογραφία του, δηλαδή οι συμμετοχές του σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών, την οποία αμφιβάλλω αν υπάρχει άνθρωπος στην Ελλάδα που να την γνωρίζει ολόκληρη... Η τεράστια αυτή ποσότητα τραγουδιών που έχει ερμηνεύσει είναι απόλυτα φυσιολογικό να έχει αφήσει κάποια... παραπονεμένα και παραμελημένα. Ειδικά όσο περνούν τα χρόνια και η δισκογραφία του αυξάνεται, πολλά κομμάτια μένουν επιμόνως εκτός προγράμματος με αποτέλεσμα να πάνε πολλά χρόνια από τότε που τα ακούσαμε live για τελευταία φορά, ενώ κάποια άλλα δεν τα έχουμε ακούσει ποτέ... Με μια πρώτη ματιά επέλεξα τρία πολύ αγαπημένα μου κομμάτια που τα έχω ακούσει ελάχιστες φορές ζωντανά σε συναυλίες του Παπακωνσταντίνου, ενώ και από το ραδιόφωνο δεν είναι και οι πρώτες επιλογές των παραγωγών όταν παίζουν κάτι από τον εν λόγω καλλιτέχνη. Φυσικά η λίστα με τα αδικημένα τραγούδια του Παπακωνσταντίνου θα μπορούσε να είναι αρκετά μεγάλη, οπότε στο μέλλον ίσως επανέλθουμε. Πάμε να δούμε τις σημερινές επιλογές μου:

Παράπονα στη Λίνα

Μουσική: Χριστόφορος Κροκίδης
Στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου
Πρώτη εκτέλεση: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Δίσκος: "Δεν σηκώνει" (1994)

Χαμογελάς, στα μάτια σου γλιστράω
δε με κοιτάς, μα πες μου πού να πάω
πού να σε ζητώ, πού να σ' αγαπώ, πού να σε ξεχνώ

Και με φιλάς, η ανάσα αγριεύει
και σου ζητώ, αυτό που περισσεύει
δυο αναπνοές, λέξεις σου παλιές, κάτι να μη θες

Θέλω να καις, άστρο μου κι αν θες
να με προσέχεις στις φτηνές μου τις στιγμές
και από κει ψηλά, ρίξε μια ματιά
πες μου πως βλέπεις τα δικά μου τα παράπονα

Εμείς οι δυο, δυο κούνιες στο παρκάκι
τη μια είσαι εδώ, σε χάνω σε λιγάκι
αίμα μου ξανθό, πού να σ' αγαπώ, πού να σε ξεχνώ

Κι αν στο φιλί, ξημέρωμα με πάρει
να κοιμηθώ, στα χέρια σου κουβάρι
μια γωνιά εδώ, κι άμα αναστηθώ, πες μου ότι ζω

Θέλω να καις, άστρο μου κι αν θες
να με προσέχεις στις φθηνές μου τις στιγμές
και από κει ψηλά, ρίξε μια ματιά
πες μου πως βλέπεις τα δικά μου τα παράπονα

Πραγματικά δεν έχω λόγια για αυτό το τραγούδι. Μία από τις κορυφαίες στιγμές του Οδυσσέα Ιωάννου με στίχους που μιλούν για μια απώλεια με τρόπο εκπληκτικό. Η ηλεκτρική μπαλάντα του Χριστόφορου Κροκίδη με τις φυσαρμόνικες και τις κιθάρες θαρρώ πως έντυσε άψογα το περιεχόμενο των στίχων και τους ανέδειξε με μια ατμόσφαιρα συγκινητική. Η ερμηνεία του Παπακωνσταντίνου τρυφερή, ευαίσθητη, σπαραχτική. Άλλωστε είναι ένας από τους καλύτερους ερμηνευτές χαμηλότονων ερωτικών τραγουδιών, παρότι είναι σταμπαρισμένος σαν αποκλειστικά και μόνο σκληρός ροκάς. Το τραγούδι αυτό είχα την τύχη να το ακούσω live στην περυσινή του συναυλία στο Θέατρο Βράχων και μου έφυγε κάπως ο καημός που τόσα χρόνια δεν το είχα ακούσει. Πάντως συνεχίζω να το θεωρώ από τα κρυμμένα διαμάντια της ελληνικής δισκογραφίας.

Ακούστε το:





Να με κρατάς

Μουσική: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Στίχοι: Γιάννης Δεσύπρης
Πρώτη εκτέλεση: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Δίσκος: "Δεν σηκώνει" (1994)

Κλείσε με μέσα στο μικρό σου το τσαντάκι
με το κραγιόν και το παλιό σου καθρεφτάκι
κάνε με λέξεις σ' ένα πρόχειρο μπλοκάκι
οι σημειώσεις σου να γίνουνε στιχάκι

Να είμαι ήχος στην παλιά σου την κιθάρα
μέσα στη τσέπη τα κλειδιά και τα τσιγάρα
να 'μαι σε εκείνα που σ' αρέσουν και αγγίζεις
μέσα σ' όλα που προσέχεις και φροντίζεις

Κάνε με χρώμα που τα χείλη σου φιλάει
να 'μαι κόκκινο πιο πολύ σου πάει
βάλε με χάντρα στο λαιμό να σε φυλάει
μάτι κακό να μην σε ακουμπάει

Μέσα σ' όλα να με ζητάς
και όπου με βρίσκεις να με κρατάς
βάλε με ρούχο μέσα στο κρύο
κι όταν τρομάζεις
να σου λέω είμαστε δύο

Από τον ίδιο δίσκο επέλεξα μία ακόμη χαμηλότονη κιθαριστική μπαλάντα που θα μπορούσε άνετα να παίζεται μαζί με την από πάνω ("Παράπονα στη Λίνα") σε κάθε συναυλία του Παπακωνσταντίνου, σαν μια "ενότητα". Ευαίσθητοι, ερωτικοί στίχοι και απλό μοτίβο μπαλάντας σε μία από τις συνθετικές απόπειρες του ίδιου του Βασίλη. Η ερμηνεία του και πάλι συγκινητική. Ένα ακόμη τραγούδι του που σπανιότατα ακούγεται πλέον.

Ακούστε το:




Το τρένο

Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Στίχοι: Οδυσσέας Ιωάννου
Πρώτη εκτέλεση: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Δίσκος: "Θάλασσα στη σκάλα" (1999)

Το τρένο ερχόταν απ' το Βορρά
στο Νότο πήγαινε, στην Αθήνα
σφύριζε πάντοτε μία φορά
κι εμείς μετρούσαμε κι άλλο μήνα

Με τα παράθυρα φωτισμένα
σαν φιλμ που τρέχει και δείχνει εσένα
ξένος στους ξένους, βία εφηβείας
σινεμασκότ της επαρχίας

Είκοσι μέτρα από το σύρμα
και μια ζωή απ' τη ζωή
ο Χάρης βλέπει το φως σαν κύμα
ή να πνιγεί ή να καεί

Μέσα στα μάτια του σέρνονται τρένα
υγρά βαγόνια αλμυρισμένα
κι αποφασίζει να φύγει νύχτα
ψυχούλα μου άρρωστη απόψε ρίχ'τα!

Σαν να περνάει από ναρκοπέδιο
εκεί που φτύνουνε οι σκοποί
ο Χάρης σαν κινούμενο σχέδιο
ανατινάζεται κι όμως ζει

Τρεις μέρες γλίτωνε, Τετάρτη έφυγε
μέχρι το Σάββατο τον είχαν φέρει
πώς το φαντάστηκε;
σκουπίδι φύτρωνε στο πρώτο του άψυχο καλοκαίρι

Μέρες παλεύαμε για να του πάρουμε
ένα του γέλιο να μας γλιτώσει
κανείς δεν το 'λεγε, μα όλοι φοβόμασταν
μήπως το τρένο του εμάς σκοτώσει

Δεν πίστευε πως κάποτε όλα αυτά θα τέλειωναν
βουνά από μερόνυχτα υψώνονταν μπροστά του
μόνος σε μια ζεστή αγκαλιά στο γρήγορο όνειρό του
πήγε να σώσει την καρδιά κι έχασε το μυαλό του

Σταμάτησε να μας μιλά, μόνο τους τοίχους σκάλιζε
και του μυαλού του τάιζε τα άγρια θηρία
πολύ δεν θέλει για να δεις το θάνατο στ' αστεία
αυτό το τρένο φίλε μου μεγάλη είναι ιστορία

Ένα ανατριχιαστικό τραγούδι, από μία εκπληκτική τριάδα συντελεστών, μέσα από έναν υπέροχο δίσκο του οποίου τα περισσότετα τραγούδια θα μπορούσαν άνετα να μπουν στην παρούσα στήλη. Το "Τρένο" πολύ αμφιβάλλω αν έχει ερμηνευτεί έστω και μία φορά ζωντανά από τον Παπακωνσταντίνου σε κάποια εμφάνισή του. Για τα ραδιόφωνα δεν το συζητώ. Ίσως τους πρώτους μήνες κυκλοφορίας του δίσκου κάπου να έπαιξε και από τότε το τρώει το σκοτάδι. Οι στίχοι του Ιωάννου αφηγούνται μια εξελισσόμενη ιστορία με έναν τρόπο που αφήνει στον ακροατή να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα. Ναρκωτικά; Φυλακή; Ψυχιατρείο; Σχολείο; Στρατόπεδο; Πραγματικότητα; Όνειρο; Στίχοι καθηλωτικοί. Ο Μικρούτσικος έφτιαξε μια μελωδία που εξελίσσεται όπως και οι στίχοι, σιγά σιγά και με όλο το φάσμα των συναισθημάτων, ενώ ο Παπακωνσταντίνου καταθέτει εδώ όλες τις πτυχές των φωνητικών του δυνατοτήτων, από τα ήρεμα μέρη του κομματιού μέχρι τα ξεσπάσματα και τα ουρλιαχτά στα ρεφρέν. Υπέροχο τραγούδι, με εξαιρετική ενορχήστρωση.

Δείτε όλα τα άρθρα της στήλης αυτής εδώ